טשיקאַוועסן: סידור פֿאַרקויפֿט פֿאַר 57,000 פֿונט • אַ דענקמאָל לזכּרון קרבנות פֿון דער אינקוויזיציעTidbits: Prayer book sells for 57,000 pounds • A memorial for victims of the Inquisition
Photo by Hansons Auctioneers
Tidbits is a weekly feature of easy news briefs in Yiddish that you can listen to or read, or both!
If you read the articles and don’t know a word, just click on it and the translation appears. You’ll also find the link to the article in English after each news brief.
Listen to the report here:
הערט דעם אוידיאָ דאָ:
אַ זעלטענער סידור פֿונעם יאָר 1757 איז לעצטנס פֿאַרקויפֿט געוואָרן אין ענגלאַנד פֿאַר 57,000 פֿונט — פֿינעף מאָל העכער ווי דער אָפּשאַץ־פּרײַז. די פֿאַרקויפֿער זענען געווען צוויי פּענסיאָנירטע לערער, סוזען און מאַרטין ווילסאָן פֿון קומבריע, צפֿון־ענגלאַנד.
לויט אַן אויפֿשריפֿט אינעם בוך, זעט אויס אַז דער סידור האָט אַ מאָל באַלאַנגט צום אייניקל פֿונעם חשובֿן דײַטשן רבֿ און תּלמודיסט יעקבֿ עמדען (1697־1776).
דאָס פּאָרפֿאָלק איז געקומען צום ליציטאַציע־הויז „האַנסאָנס“ כּדי צו הערן זײַן אָפּשאַצונג פֿון אַ בוך זייערס פֿון האַרי פּאָטער. אין איין וועגס האָבן זיי מיטגעבראַכט דעם סידור, וואָס האָט אַ מאָל באַלאַנגט צו סוזענס פֿעטער אין אַמסטערדאַם, און האָבן געפֿרעגט צי ס׳איז עפּעס ווערט. אַן עקספּערט און אַ צווייטער קונה האָבן שטאַרק געלויבט דאָס געפֿינס. „האַנסאָנס“ האָט באַשלאָסן עס צו ליציטירן פֿאַר צווישן 5,000 און 10,000 פֿונט, אָבער דער אינטערעס איז געווען אַזוי שטאַרק אַז צום סוף האָט מען עס פֿאַרקויפֿט פֿאַר 57,000 פֿונט.
•
די פֿאַרגאַנגענע וואָך האָט מען אין פּאָרטאָ, פּאָרטוגאַל אויפֿגעדעקט אַ דענקמאָל לזכּרון די ייִדן וואָס זענען דערהרגעט אָדער פֿאַרטריבן געוואָרן דורך דער פּאָרטוגעזישער אינקוויזיציע פֿון 1536 ביז 1821. ניצנדיק דאָקומענטן וואָס זענען לעצטנס דיגיטאַליזירט געוואָרן, האָט מען אַנטדעקט אַז עס זענען פֿאַרמישפּט געוואָרן 842 ייִדן צווישן 10 און 110 יאָר אַלט.
דער דענקמאָל, וואָס איז דעדיקירט געוואָרן אינעם אייראָפּעיִשן טאָג פֿון דער ייִדישער קולטור, געפֿינט זיך אויף דער דרויסנדיקער וואַנט פֿון דער שטאָטס ייִדישן מוזיי. לעבן יעדן נאָמען שטייט די דאַטע פֿונעם אויטאָדאַפֿע — דער צערעמאָניע ווען דער ייִד איז פֿאַרמישפּט געוואָרן.
דערווײַל האָט די אָרטיקע קהילה אָנגעשטעלט היסטאָריקער זיך צו דערוויסן מער וועגן די 842 מענטשן וואָס געפֿינען זיך אויף דער רשימה און מע האָט בדעה איבעראַיאָר אַרויסצוגעבן אַ בוך וועגן זייערע געשיכטעס.
