צוויי ייִדישע רעפֿעראַטן פֿונעם „ווײַ“ אויף 92סטער גאַס — דיגיטאַליזירט Two Yiddish talks given at Manhattan’s 92nd Street Y have been digitized
דער „ווײַ“ אויף דער 92סטער גאַס אין מאַנהעטן Courtesy of the 92nd Street Y
ווייניק מענטשן ווייסן אַז אין דער אָנגעזעענער ייִדישער אינסטיטוציע, דער „ווײַ“ אויף 92סטער גאַס אין מאַנהעטן, האָט מען אַ מאָל געהאַלטן רעפֿעראַטן אויף ייִדיש.
אַ דאַנק אַ סובסידיע פֿונעם „מלוכישן עולמות־פֿאָנד פֿאַר הומאַניסטיק“, האָט דער „ווײַ“ לעצטנס דיגיטאַליזירט 400 לעקציעס וואָס מע האָט דאָרט געהאַלטן צווישן די יאָרן 1950 און 2008, און צווישן זיי — צוויי רעפֿעראַטן אויף ייִדיש. אַלע געפֿינען זיך איצט ווי אוידיאָ־רעקאָרדירונגען אינעם אַרכיוו פֿונעם „ווײַ“.
אין איין רעקאָרדירונג, פֿון יאַנואַר 1963, לייענט דער פּאָעט יעקבֿ גלאַטשטיין אַ קראַנץ לידער וועגן ייִדן אין דער שטאָט ניו־יאָרק. אינטערעסאַנט זענען נישט בלויז די לידער, נאָר אויך דער לעבעדיקער אַרײַנפֿיר פֿונעם ייִדישן אַקטיאָר און ראַדיאָ־פּערזענלעכקייט, צבֿי סקולער. זעענדיק וואָס פֿאַר אַ גרויסער עולם ס׳איז געקומען אויף דער פֿאָרלייענונג, דערקלערט סקולער אַז דאָס איז נישט בלויז אַ פּאָעזיע־לייענונג, נאָר ממש אַ יום־טובֿ. און דערנאָך, ווי ס׳וואָלט טאַקע געווען יום־טובֿ אין שול, וווּ מע רופֿט מתפּללים אַרויף אויף אַן עליה, רופֿט סקולער אַרויס דעם ערנגאַסט מיט די ווערטער: „יעמוד הבעל־קורא והמשורר (זאָל אַרויפֿקומען דער וואָס לייענט פֿאָר די תּורה און דער פּאָעט) … דער גרויסער דיכטער יעקבֿ גלאַטשטיין!“
די צווייטע ייִדישע רעקאָרדירונג אין דעם אַרכיוו איז אַ רעפֿעראַט וואָס חיים גראַדע האָט געהאַלטן אין יאַנואַר 1975. ציטירנדיק דעם פֿילאָסאָף ברוך שפּינאָזע, דעם דראַמאַטורג אַנטאָן טשעכאָוו און אַנדערע דענקער, באַשרײַבט ער דעם שווערן אינערלעכן פּראָצעס פֿונעם דיכטער ווען ער שרײַבט אַ ליד. דערנאָך לייענט ער פֿאָר אויסצוגן פֿון זײַנע ווערק, אַרײַנגערעכנט דאָס סאַמע ערשטע ליד וואָס ער האָט געשריבן וועגן זײַן מאַמען, ווי אַ בחור אין ווילנע.
אינעם „ווײַ“ האָט מען במשך פֿון די יאָרן אויך געהאַלטן אַנדערע לעקציעס אויף ייִדיש ווי לשמל איין רעפֿעראַט מיט דער מוזיקאָלאָגין רות רובין, „די געשיכטע פֿון ייִדישן פֿאָלקסליד“, און אַ צווייטע פּראָגראַם אין אָנדענק פֿונעם פּאָעט פּרץ הירשביין. ס׳איז אָבער נישט קלאָר צי יענע אונטערנעמונגען וועט מען אויך דיגיטאַליזירן צוליב דער ריזיקער צאָל לעקציעס וואָס דער „ווײַ“ האָט רעקאָרדירט במשך פֿון די יאָרן.
מע קען אָבער יאָ שוין הערן אַ ריי לעקציעס וועגן דער ייִדישער שפּראַך אויף ענגליש, געהאַלטן פֿונעם אַמעריקאַנער ראָמאַניסט מאָריס סאַמיועל. צווישן זיי: די וואָרצלען פֿון דער ייִדישער שפּראַך; דער פּראָצעס פֿון איבערזעצן די ייִדישע פּאָעזיע; די דרײַ קלאַסיקער פֿון דער ייִדישער ליטעראַטור , ווי אויך אַ לעקציע פֿון יצחק באַשעוויס וועגן מיסטיציזם און דעם מאָדערנעם מענטש.
A message from our CEO & publisher Rachel Fishman Feddersen
I hope you appreciated this article. Before you move on, I wanted to ask you to support the Forward’s award-winning journalism during our High Holiday Monthly Donor Drive.
If you’ve turned to the Forward in the past 12 months to better understand the world around you, we hope you will support us with a gift now. Your support has a direct impact, giving us the resources we need to report from Israel and around the U.S., across college campuses, and wherever there is news of importance to American Jews.
Make a monthly or one-time gift and support Jewish journalism throughout 5785. The first six months of your monthly gift will be matched for twice the investment in independent Jewish journalism.
— Rukhl Schaechter, Yiddish Editor
