נאָך 67 יאָר, באַקומט „דער שוואַרצער חזן‟, סוף־כּל־סוף, אַ מצבֿהAfter 67 years, The Black Cantor finally gets a gravestone
די מצבֿה־אויפֿדעקונג פֿונעם אַפֿראָאַמעריקאַנער חזן, טאָמאַס לאַ־רו דזשאָונס, וועט פֿאָרקומען אין לינדען, ניו־דזשערזי, און אַלע זענען פֿאַרבעטן.
Image by Courtesy of Henry Sapoznik
דער מוזיקער און מוזיק־אַרכיוויסט הענעך סאַפּאָזשניק האָט לעצטנס געמאָלדן אַז ער האָט שוין געזאַמלט גענוג געלט אויפֿצושטעלן אַ מצבֿה פֿאַרן מערקווירידיקן אַפֿראָ־אַמעריקאַנער חזן, טאָמאַס לאַ־רו דזשאָונס..
די אויפֿדעקונג, וואָס וועט פֿאָרקומען פּנים־אל־פּנים, דאַרף דורכגעפֿירט ווערן זונטיק, דעם 29סטן אויגוסט, 11:00 אין דער פֿרי, 67 יאָר נאָך דזשאָונסעס טויט, בײַם „ראָזהיל־בית־עולם‟ אין לינדען, ניו־דזשערזי.
דער “שוואַרצער חזן”, טאָמאַס לאַ־רו דזשאָונס Image by Courtesy of Henry Sapoznik
סאַפּאָזשניק פֿאָרשט שוין יאָרן לאַנג די געשיכטע פֿון אַפֿראָאַמעריקאַנער חזנים, און דזשאָונס איז געווען צווישן די פּראָמינענטסטע פֿון זיי. זײַנע רעקאָרדירונגען ווײַזן אַרויס בפֿירושע רמזים וועגן דעם קולטורעלן סימביאָז צווישן די ייִדן און די אַפֿראָאַמעריקאַנער.
נישט געקוקט אויף סאַפּאָזשניקס באַמיִונגען אויסצוגעפֿינען די פּרטים פֿון דזשאָונסעס לעבן, ווייסט מען עד־היום ווייניק וועגן אים. ער איז דערצויגן געוואָרן אין ניואַרק, ניו־דזשערזי, וואָס האָט דעמאַלט געהאַט אַ גרויסע ייִדישע באַפֿעלקערונג. הגם ס׳איז נישטאָ קיין ראיות אַז זײַן מאַמע איז געווען אַ געבוירענע ייִדישע טאָכטער אָדער צי זי האָט זיך אַ מאָל מגייר געווען, ווייסט מען יאָ אַז זי האָט זיך געחבֿרט מיט ייִדן און האָט טאָמאַסן געשיקט אין אַ תּלמוד־תּורה. טאַקע אַזוי האָט ער זיך אויסגעלערנט ייִדיש און לשון־קודש און ווי צו דאַווענען פֿון אַ סידור און מחזור.
ווי הײַנט, איז אַן אַפֿראָאַמעריקאַנער חזן דעמאָלט געווען אַ זעלטענע זאַך אָבער דזשאָונס איז נישט געווען דער איינציקער. מע ווייסט אויך פֿון אַ חזן וואָס איז געבוירן געוואָרן אין באַרביידאָס און זיך גערופֿן “מענדל”, און פֿון אַן עטיאָפּישן קאַליגראַף, דוד הכּהן. דזשאָונס איז אָבער געווען דער באַקאַנטסטער פֿון זיי. ער האָט אויך אָפֿט אויפֿגעטראָטן ווי אַ גאַסט־שטערן אין ייִדישן טעאַטער, בפֿרט אין די וואָדוויל־פֿאָרשטעלונגען. אויף ייִדיש האָט מען אים גערופֿן „דער שוואַרצער חזן‟, אין די טעג איידער דאָס וואָרט האָט, בפֿרט אויף ענגליש, אָנגענומען אַ ראַסיסטישן בײַ־טעם.
צווישן זײַנע באַקאַנטסטע רעקאָרדירונגען איז דאָס ליד, „ייִדעלע, פֿאַרליר ניט דײַן האָפֿענונג‟ און די תּפֿילה, „מתרצה ברחמים‟, וואָס ער האָט געזונגען מיט דער אַשכּנזישער הבֿרה, באַגלייט פֿון אַן אָרקעסטער.
נאָך אַ יאָרן־לאַנגער האָרעוואַניע האָט סאַפּאָזשניק, סוף־כּל־סוף, געפֿונען דאָס אָרט וווּ מע האָט דזשאָונסן באַגראָבן אָבער קיין מצבֿה איז דאָרט נישט געווען. האָט סאַפּאָזשניק לאַנצירט אַ קאַמפּאַניע צו זאַמלען געלט אויף צו מאַכן אַ מצבֿה וואָס האָט אַרײַנגעבראַכט $5,000 פֿון מער ווי 60 מענטשן. אויף דער מצבֿה וועט שטיין דזשאָונסעס ענגלישער נאָמען, אין איינעם מיט זײַן צונאָמען, „דער שוואַרצער חזן‟, און אַ שורה פֿונעם ליד, „ייִדעלע, פֿאַרליר ניט דײַן האָפֿענונג‟.
מער פּרטים וועגן דזשאָונסעס לעבן און רעקאָרדירונגען קען מען געפֿינען אויף סאַפּאָזשניקס בלאָג.
A message from our CEO & publisher Rachel Fishman Feddersen
I hope you appreciated this article. Before you move on, I wanted to ask you to support the Forward’s award-winning journalism during our High Holiday Monthly Donor Drive.
If you’ve turned to the Forward in the past 12 months to better understand the world around you, we hope you will support us with a gift now. Your support has a direct impact, giving us the resources we need to report from Israel and around the U.S., across college campuses, and wherever there is news of importance to American Jews.
Make a monthly or one-time gift and support Jewish journalism throughout 5785. The first six months of your monthly gift will be matched for twice the investment in independent Jewish journalism.
— Rukhl Schaechter, Yiddish Editor
