Image by Forverts Collage

די פֿרענעלאָגיע איז אַ מאָדנע כּמו־וויסנשאַפֿט מיט אַ טרויעריק־באַרימטער געשיכטע. ס׳איז באַזירט אויפֿן געדאַנק, אַז דער פֿאָרעם פֿון אַ מענטשנס שאַרבן ווירקט אויף זײַן פּערזענלעכקייט און אַז מע קען דערפֿאַר נוצן דעם שאַרבן כּדי צו דערוויסן זיך וועגן דעם כאַראַקטער פֿון אַ יחיד. האָט איר אַ בײַל הינטערן אויער? דאָס זאָגט עדות אויף דעם, אַז איר האָט בפֿירוש אַ נײַגעריקן כאַראַקטער. און פֿאַר די פֿרויען, גאָט זאָל אײַך אָפּהיטן טאָמער דעם נידערקסטן טייל פֿון אײַער מאַנס שאַרבן איז גרויס. דאָס זאָגט עדות אויף דעם, אַז ער האָט אַ נטיה צו לינקע ליבעס!

ווײַזט זיך אַרויס פֿונעם אַנאָנס, וואָס איז דערשינען אינעם פֿאָרווערטס דעם 24סטן מאַרץ 1904, אַז איינער אַ „מיסטער ל. גרינשטיין‟ האָט אָנגעפֿירט מיט אַ פֿרענעלאָגישן געשעפֿט, דורך וועלכן ער אונטערזוכט מענטשן און באַטראַכט זייערע שאַרבנס, כּדי זײַנע פּאַציענטן זאָלן קענען פֿאַרריכטן זייער פּערזענלעכקייט, פֿאָרויסגיין אין זייערע קאַריערעס און אַפֿילו אויסקלײַבן אַ פּאָליטישע פּאַרטיי.

ניט געקוקט אויף דעם ווי אַבסורד עס קלינגט הײַנט דער גאַנצער ענין פֿרענעלאָגיע, האָט זי שפּעטער באַקומען גאָר אַ נעגאַטיווע רעפּוטאַציע. דער געדאַנק אַז מע קען פֿאַרשטיין די עיקר־יסודות פֿונעם מענטשלעכן כאַראַקטער דורכן פֿאָרעם פֿונעם שאַרבן איז שפּעטער געוואָרן פּאָפּולער בײַ די נאַציס, וואָס האָבן זיך באַנוצט מיט דער דאָזיקער וויסנשאַפֿט, כּדי צו ווײַזן אַז די ניט־אַריער זענען אונטערמענטשן.

Yiddish Brief

A bissel of all things Yiddish: music, cooking, books and more.

Terms(Required)

I agree to the Forward's Terms of Service and Privacy Policy

Email(Required)

A message from our Publisher & CEO Rachel Fishman Feddersen

I hope you appreciated this article. Before you go, I’d like to ask you to please support the Forward’s award-winning, nonprofit journalism during this critical time.

This year, we have stood together in strength and sorrow. Our Forward team has worked around the clock to help you find clarity amid the chaos.

At a time when other newsrooms are closing or cutting back, the Forward has removed its paywall and invested additional resources to report on the ground from Israel and around the U.S. on the impact of the war, rising antisemitism and polarized discourse.

Readers like you make it all possible. Support our work by becoming a Forward Member and connect with our journalism and your community.

—  Rachel Fishman Feddersen, Publisher and CEO

Join our mission to tell the Jewish story fully and fairly.

$36 $500

$120 $180 Other amount