ווען פּרעה טרעפֿט יעקבֿ אָבֿינוWhen Pharaoh meets Jacob
אַנשטאָט צו פֿרעגן דעם פֿירער פֿון בני־ישׂראל וועגן דעם הונגער אין לאַנד, איז פּרעהס ערשטע שאלה ווי אַלט ער איז.
Image by Wikimedia Commons
אַבֿרהם פֿרידמאַן איז אַ פּסיכאָטעראַפּעווט אין ישׂראל וואָס פֿירט אַ רובריק וועגן דער סדרה פֿון דער וואָך. איר קענט לייענען זײַנע אַנדערע שריפֿטן דאָ.
ווען פּרעה טרעפֿט זיך צום ערשטן מאָל מיט יעקבֿ אָבֿינו, ווי מע זעט אין פּרשת ויגש, באַמערקט מען גלײַך אַ טשיקאַווע זאַך.
בדרך־כּלל, ווען צוויי פֿירער פֿון פֿעלקער טרעפֿן זיך, רעדן זיי אַרום וויכטיקע ענינים וואָס ווירקן דירעקט אויף די אינטערעסן פֿון זייערע מענטשן. דאָ אָבער איז פּרעהס ערשטע פֿראַגע צו יעקבֿן נישט וועגן דעם הונגער אין לאַנד אָדער וועגן דעם פֿינאַנציעלן מצבֿ אין כּנען, נאָר ווי אַלט ער איז! „װיפֿל זײַנען די טעג פֿון די יאָרן פֿון דײַן לעבן?‟ פֿרעגט פּרעה.
יעקבֿס ענטפֿער איז אויך אַ חידוש: מיט אָפֿנהאַרציקייט און ריינער עמאָציע זאָגט ער: „די טעג פֿון די יאָרן פֿון מײַן װאַנדערשאַפֿט זײַנען הונדערט און דרײַסיק יאָר. װינציק און שלעכט זײַנען די טעג פֿון מײַן לעבן, און זײ קומען ניט צו די טעג פֿון די יאָרן פֿון מײַנע עלטערנס לעבן אין די טעג פֿון זײער װאַנדערשאַפט.‟
לויט אַ מדרש און אַ טייל מפֿורשים איז יעקבֿ טאַקע באַשטראָפֿט געוואָרן פֿאַרן איבערגיבן אַזאַ ביטערן ענטפֿער. הרבֿ חיים שמואלעוויץ, איינער פֿון די גרויסע רבנים פֿון דער מירער ישיבֿה אין שאַנכײַ און ירושלים, האָט געשריבן אַז דער פֿאַקט וואָס פּרעה האָט געפֿרעגט אַזאַ שאלה איז אַ סימן אַז יעקבֿס פּנים האָט בולט אָפּגעשפּיגלט זײַן אינערלעכע דערשלאָגנקייט איבער זײַן טיפֿן עלטער. „ווען יעקבֿ וואָלט בעסער באַהאַלטן זײַן טרויער און אַרויסגעוויזן אַ ביסל מער מונטערקייט, וואָלט ער נישט אויסגעזען אַזוי אַלט.‟
פֿון איין זײַט איז טאַקע אַ ברכה ווען מע קען אַרויסווײַזן פֿאַר אַנדערע דאָס וואָס מיר פֿילן אינעווייניק ווײַל דאָס באַטײַט אַז מע האָט דערגרייכט אַ גײַסטיק שלמות און ניוואָ פֿון ערלעכקייט. אַ מאָל אָבער דאַרף מען אָנטאָן אַ מאַסקע כּדי צו פּרוּוון באַהאַלטן אונדזערע געפֿילן, כּדי צו קענען זיך אַן עצה געבן אין אונדזערע טאָג־טעגלעכע באַציִונגען מיט מענטשן.
שטעלט זיך די פֿראַגע: וועלכעס פּנים ווילן מיר ווײַזן פֿאַר דער וועלט? אויב מיר פֿילן ביטערקייט צום לעבן, ווילן מיר דאָס טאַקע אַנטפּלעקן פֿאַר אַלעמען? אפֿשר ווילן מיר פֿאַרקערט, באַהאַלטן יענע אומגליקלעכקייט, אָבער קען דען אַ מענטש פּשוט „בײַטן‟ זײַנע געפֿילן? דער אמת איז, יעדע סיטואַציע איז אַנדערש און דאַרף באַטראַכט ווערן לויטן אייגענעם קאָנטעקסט.
אויב, למשל, מע באַגעגנט אַן אָבֿל, איז עס פּאַסיק אָדער מענטשלעך זיך צו ריכטן אַז דער אָבֿל זאָל באַהאַלטן די עמאָציאָנעלע סימנים פֿון זײַן אָבֿלות? אויב אַ באַקאַנטער אײַערער מאַכט דורך אַ שווערן נסיון, וואָלט געווען „נאָרמאַל‟ אַז ער זאָל נישט אַרויסווײַזן קיין שום רמז פֿון זײַנע ליידן? אַוודאי נישט. ווי הרבֿ שמואלעוויץ זאָגט, געווענדט זיך עס אַ סך אין דעם ווי אַזוי מיר באַטראַכטן דאָס ליידן אַליין.
אַ באַקאַנטער פּסיכיאַטער, ד״ר וויקטאָר פֿרענקל, האָט אַ מאָל באַמערקט אַז ייִואש איז טײַטש לײַדן אָן שום סיבה. קען מען דערפֿון אַרויסדרינגען, אַז אויב אַ מענטש פֿאַרשטייט אַז עס מוז זײַן אַ סיבה פֿאַרן ליידן, אַפֿילו אויב ער אַליין ווייסט נישט וואָס די סיבה איז, קען עס אים, אין לעצטן סך־הכּל, גרינגער מאַכן דעם שווערן לאַסט.
A message from our CEO & publisher Rachel Fishman Feddersen
I hope you appreciated this article. Before you move on, I wanted to ask you to support the Forward’s award-winning journalism during our High Holiday Monthly Donor Drive.
If you’ve turned to the Forward in the past 12 months to better understand the world around you, we hope you will support us with a gift now. Your support has a direct impact, giving us the resources we need to report from Israel and around the U.S., across college campuses, and wherever there is news of importance to American Jews.
Make a monthly or one-time gift and support Jewish journalism throughout 5785. The first six months of your monthly gift will be matched for twice the investment in independent Jewish journalism.
— Rukhl Schaechter, Yiddish Editor
