Skip To Content
JEWISH. INDEPENDENT. NONPROFIT.
Yiddish

ווען פּרעה טרעפֿט יעקבֿ אָבֿינוWhen Pharaoh meets Jacob

אַנשטאָט צו פֿרעגן דעם פֿירער פֿון בני־ישׂראל וועגן דעם הונגער אין לאַנד, איז פּרעהס ערשטע שאלה ווי אַלט ער איז.

אַבֿרהם פֿרידמאַן איז אַ פּסיכאָטעראַפּעווט אין ישׂראל וואָס פֿירט אַ רובריק וועגן דער סדרה פֿון דער וואָך. איר קענט לייענען זײַנע אַנדערע שריפֿטן דאָ.

ווען פּרעה טרעפֿט זיך צום ערשטן מאָל מיט יעקבֿ אָבֿינו, ווי מע זעט אין פּרשת ויגש, באַמערקט מען גלײַך אַ טשיקאַווע זאַך.

בדרך־כּלל, ווען צוויי פֿירער פֿון פֿעלקער טרעפֿן זיך, רעדן זיי אַרום וויכטיקע ענינים וואָס ווירקן דירעקט אויף די אינטערעסן פֿון זייערע מענטשן. דאָ אָבער איז פּרעהס ערשטע פֿראַגע צו יעקבֿן נישט וועגן דעם הונגער אין לאַנד אָדער וועגן דעם פֿינאַנציעלן מצבֿ אין כּנען, נאָר ווי אַלט ער איז! „װיפֿל זײַנען די טעג פֿון די יאָרן פֿון דײַן לעבן?‟ פֿרעגט פּרעה.

יעקבֿס ענטפֿער איז אויך אַ חידוש: מיט אָפֿנהאַרציקייט און ריינער עמאָציע זאָגט ער: „די טעג פֿון די יאָרן פֿון מײַן װאַנדערשאַפֿט זײַנען הונדערט און דרײַסיק יאָר. װינציק און שלעכט זײַנען די טעג פֿון מײַן לעבן, און זײ קומען ניט צו די טעג פֿון די יאָרן פֿון מײַנע עלטערנס לעבן אין די טעג פֿון זײער װאַנדערשאַפט.‟

לויט אַ מדרש און אַ טייל מפֿורשים איז יעקבֿ טאַקע באַשטראָפֿט געוואָרן פֿאַרן איבערגיבן אַזאַ ביטערן ענטפֿער. הרבֿ חיים שמואלעוויץ, איינער פֿון די גרויסע רבנים פֿון דער מירער ישיבֿה אין שאַנכײַ און ירושלים, האָט געשריבן אַז דער פֿאַקט וואָס פּרעה האָט געפֿרעגט אַזאַ שאלה איז אַ סימן אַז יעקבֿס פּנים האָט בולט אָפּגעשפּיגלט זײַן אינערלעכע דערשלאָגנקייט איבער זײַן טיפֿן עלטער. „ווען יעקבֿ וואָלט בעסער באַהאַלטן זײַן טרויער און אַרויסגעוויזן אַ ביסל מער מונטערקייט, וואָלט ער נישט אויסגעזען אַזוי אַלט.‟

פֿון איין זײַט איז טאַקע אַ ברכה ווען מע קען אַרויסווײַזן פֿאַר אַנדערע דאָס וואָס מיר פֿילן אינעווייניק ווײַל דאָס באַטײַט אַז מע האָט דערגרייכט אַ גײַסטיק שלמות און ניוואָ פֿון ערלעכקייט. אַ מאָל אָבער דאַרף מען אָנטאָן אַ מאַסקע כּדי צו פּרוּוון באַהאַלטן אונדזערע געפֿילן, כּדי צו קענען זיך אַן עצה געבן אין אונדזערע טאָג־טעגלעכע באַציִונגען מיט מענטשן.

שטעלט זיך די פֿראַגע: וועלכעס פּנים ווילן מיר ווײַזן פֿאַר דער וועלט? אויב מיר פֿילן ביטערקייט צום לעבן, ווילן מיר דאָס טאַקע אַנטפּלעקן פֿאַר אַלעמען? אפֿשר ווילן מיר פֿאַרקערט, באַהאַלטן יענע אומגליקלעכקייט, אָבער קען דען אַ מענטש פּשוט „בײַטן‟ זײַנע געפֿילן? דער אמת איז, יעדע סיטואַציע איז אַנדערש און דאַרף באַטראַכט ווערן לויטן אייגענעם קאָנטעקסט.

אויב, למשל, מע באַגעגנט אַן אָבֿל, איז עס פּאַסיק אָדער מענטשלעך זיך צו ריכטן אַז דער אָבֿל זאָל באַהאַלטן די עמאָציאָנעלע סימנים פֿון זײַן אָבֿלות? אויב אַ באַקאַנטער אײַערער מאַכט דורך אַ שווערן נסיון, וואָלט געווען „נאָרמאַל‟ אַז ער זאָל נישט אַרויסווײַזן קיין שום רמז פֿון זײַנע ליידן? אַוודאי נישט. ווי הרבֿ שמואלעוויץ זאָגט, געווענדט זיך עס אַ סך אין דעם ווי אַזוי מיר באַטראַכטן דאָס ליידן אַליין.

אַ באַקאַנטער פּסיכיאַטער, ד״ר וויקטאָר פֿרענקל, האָט אַ מאָל באַמערקט אַז ייִואש איז טײַטש לײַדן אָן שום סיבה. קען מען דערפֿון אַרויסדרינגען, אַז אויב אַ מענטש פֿאַרשטייט אַז עס מוז זײַן אַ סיבה פֿאַרן ליידן, אַפֿילו אויב ער אַליין ווייסט נישט וואָס די סיבה איז, קען עס אים, אין לעצטן סך־הכּל, גרינגער מאַכן דעם שווערן לאַסט.

Dive In

    Republish This Story

    Please read before republishing

    We’re happy to make this story available to republish for free, unless it originated with JTA, Haaretz or another publication (as indicated on the article) and as long as you follow our guidelines. You must credit the Forward, retain our pixel and preserve our canonical link in Google search.  See our full guidelines for more information, and this guide for detail about canonical URLs.

    To republish, copy the HTML by clicking on the yellow button to the right; it includes our tracking pixel, all paragraph styles and hyperlinks, the author byline and credit to the Forward. It does not include images; to avoid copyright violations, you must add them manually, following our guidelines. Please email us at [email protected], subject line “republish,” with any questions or to let us know what stories you’re picking up.

    We don't support Internet Explorer

    Please use Chrome, Safari, Firefox, or Edge to view this site.