לינגוויסט אײַזיק בלימאַן באַקומט בכּבֿודיקע פּרעמיע צו פֿאָרשן לשון פֿון שארית־הפּליטהIsaac Bleaman receives prestigious award to study the Yiddish of Holocaust survivors
Courtesy of Isaac Bleaman
אײַזיק בלימאַן, אַ געהילף־פּראָפֿעסאָר פֿון לינגוויסטיק בײַם קאַליפֿאָרניער אוניווערסיטעט אין בערקלי, האָט די וואָך באַקומען די „קאַריערע“־פּרעמיע פֿון דער מלוכישער וויסנשאַפֿט־פֿונדאַציע פֿאַר $470,000 כּדי צו פֿאָרשן דאָס ייִדיש־לשון פֿון די לעבן געבליבענע פֿון חורבן. דאָס געלט וועט מען אויסטיילן טיילווײַז במשך פֿון פֿינעף יאָר.
אין זײַן פּראָיעקט וועט בלימאַן שטודירן די ייִדישע שפּראַך פֿון דער שארית־הפּליטה, אויפֿן סמך פֿון די אינטערוויוען וואָס געפֿינען זיך אינעם וויזועלן געשיכטע־אַרכיוו פֿון דער שואה־פֿונדאַציע בײַם דרום־קאַליפֿאָרניער אוניווערסיטעט – אַ פֿונדאַציע וואָס דער רעזשיסאָר סטיוון שפּילבערג האָט פֿאַרלייגט אין 1994. דער ציל פֿון בלימאַנס פּראָיעקט איז צו אַנאַליזירן די גראַמאַטישע און פֿאָנעטישע שטריכן בײַ די אייראָפּעיִשע ייִדיש־רעדער און אָפּצושאַצן די ראָלע פֿונעם חורבן אין דער אַנטוויקלונג פֿון דער שפּראַך. די סובסידיע וועט פֿינאַנצירן דאָס צונויפֿשטעלן אַ נײַעם דיגיטאַלישן אַרכיוו (אַ „קאָרפּוס“) פֿון די געזאַמלטע טראַנסקריפּטן, מעדיע־טעקעס און כּוללדיקע דאַטן.
די מאַטעריאַלן וועט מען מאַכן צוטריטלעך פֿאַר פֿאָרשער, שפּראַכלערער, סטודענטן און דעם ברייטן עולם בכלל אויף דער אינטערנעץ – אָן אַן אָפּצאָל. ביז איצט האָט מען געקענט צוקומען צו די אינטערוויוען נאָר דורך געצײלטע אַקאַדעמישע ביבליאָטעקן, וועלכע באַצאָלן אויף אַן אַבאָנעמענט צום גאַנצן אַרכיוו.
אין דער דערקלערונג וועגן די צילן פֿונעם פּראָיעקט, שרײַבט בלימאַן אַז גענאָציד דערפֿירט אָפֿט מאָל צו דער פֿאַרטיליקונג פֿון דער שפּראַך פֿון דער גערודפֿטער באַפֿעלקערונג, און אויב נישט אין גאַנצן אַ פֿאַרטיליקונג, לײַדט די שפּראַך זיכער אַ געפֿערלעכן קלאַפּ. דער חורבן מצד די נאַציס — אַ גענאָציד אָן פּרעצעדענט — האָט געהאַט אַ קאַטאַסטראָפֿאַלן עפֿעקט אויף ייִדיש און אַנדערע מינאָריטעט־שפּראַכן. הגם די גבֿית־עדות־אינטערוויוען פֿון דער שארית־הפּליטה זענען נישט געזאַמלט געוואָרן לטובֿת לינגוויסטישע צוועקן, שטעלן זיי מיט זיך פֿאָר די נייטיקע דאַטן פֿאַר נאָוואַטאָרישע פּראָיעקטן אין דער שפּראַכפֿאָרשונג.
דאָס געלט וועט אויך אונטערשטיצן דאָס אָנשטעלן אַ לינגוויסט און ייִדיש־פֿאָרשער, ד״ר חיה נאָווע, ווי אַ מיטאַרבעטער אויפֿן פּראָיעקט; דאָס צוגרייטן לעקציעס פֿאַר קורסן פֿון סאָציאָלינגוויסטיק װעגן בעל־פּה־געשיכטעס ווי שפּראַך־דאָקומענטן; און דאָס צונויפֿשטעלן לערן־מאַטעריאַלן פֿאַר אינטענסיווע ייִדיש־קורסן, בײַ וועלכע די סטודענטן וועלן קענען זיך צוהערן צו געבוירענע ייִדיש־רעדער.
