Skip To Content
JEWISH. INDEPENDENT. NONPROFIT.
Yiddish

ווידעאָ: חורבן־ליד אָנגעשריבן פֿון אַ 12־יעריק קינדWATCH: Holocaust Song Written By A 12-Year-Old Boy

יוסף בראָווערמאַנס „טולטשין‟ באַשרײַבט דעם גורל פֿון די ייִדן אין זײַן שטעטל אין אוקראַיִנע.

דער אַלבאָם „ייִדישע פּראַכט‟, אַ פּראָיעקט פֿון ד׳׳ר אַנאַ שטערנשיס צוזאַמען מיט אַ גרופּע מוזיקער און די זינגער פּסאָי קאָראָלענקאָ און סאָפֿי מילמאַן, האָט באַקאַנט געמאַכט פֿאַרן ברייטן עולם מיט אַ ריי ייִדיש־שפּראַכיקע לידער, וואָס סאָוועטישע ייִדן האָבן אָנגעשריבן בשעתן חורבן.

איינס פֿון זיי האָט אָנגעשריבן דאָס צוועלף־יעריק ייִנגל יוסף בראָווערמאַן אין 1942, בעת ער איז געזעסן אינעם טרויעריק באַרימטן קאָנצענטראַציע־לאַגער פּעטשאָראַ, וווּ ער איז אומגעקומען. אַזוי ווי אַלע ייִדן פֿון זײַן שטעטל טולטשין, האָט בראָווערמאַן געשמאַכט אַ יאָר אינעם פּעטשאָרער געטאָ, איידער מע האָט אים פֿאַרשיקט קיין פּעטשאָראַ. אין זײַן ליד פֿאַרגלײַכט ער דעם בליִענדיקן אַרום פֿון דער שיינער לאַנדשאַפֿט מיט די ייִדן, וואָס גייען אויס פֿון הונגער און קרענק. זײַנע ווערטער ענדיקן זיך מיט אַ צוזאָג, אַז די גאַנצע וועלט וועט באַלד וויסן וועגן דער ייִדישער טראַגעדיע אין פּעטשאָראַ.

בײַ דער סאָוועטישער צענזור איז בראָווערמאַנס לעצטע שורה ניט געווען גענוג קעמפֿעריש; האָט מען צוגעגעבן אַ סטראָפֿע, אין וועלכער דער נאַראַטאָר רופֿט זײַנע ברידער צו מאַכן אַן אויפֿשטאַנד מיט ביקסן אין די הענט. די לעצטע סטראָפֿע פּאַסט אין גאַנצן ניט צו צום רעשט פֿונעם ליד, אָבער אַזוי איז ער פֿאַרבליבן.

Dive In

    Republish This Story

    Please read before republishing

    We’re happy to make this story available to republish for free, unless it originated with JTA, Haaretz or another publication (as indicated on the article) and as long as you follow our guidelines. You must credit the Forward, retain our pixel and preserve our canonical link in Google search.  See our full guidelines for more information, and this guide for detail about canonical URLs.

    To republish, copy the HTML by clicking on the yellow button to the right; it includes our tracking pixel, all paragraph styles and hyperlinks, the author byline and credit to the Forward. It does not include images; to avoid copyright violations, you must add them manually, following our guidelines. Please email us at [email protected], subject line “republish,” with any questions or to let us know what stories you’re picking up.

    We don't support Internet Explorer

    Please use Chrome, Safari, Firefox, or Edge to view this site.