קרובֿים, פֿרײַנד דערציילן וועגן ווילנער שרײַבער אַבֿרהם קאַרפּינאָוויטש ז״לFamily, Friends Share Memories Of Vilna Writer Avrom Karpinovich z”l
אויף דער תּל־אָבֿיבֿער אונטערנעמונג האָט מען אויך אָפּגעגעבן כּבֿוד אַהרון גאַראָן, דעם מחבר פֿונעם נײַעם בוך, „די ייִדישע וועלט פֿון ווילנע‟.
Image by Ayrin Gurevich
דעם 25סטן אָקטאָבער 2019 איז אינעם לייוויק־הויז, אין תּל־אָבֿיבֿ, פֿאָרגעקומען אַ ליטעראַרישער פֿרימאָרגן אין אָנדענק פֿון אַבֿרהם קאַרפּינאָוויטש ז”ל.
אינעם משפּחהדיקן קולטור־צוזאַמענטרעף האָבן אָנטיילגענומען דעם שרײַבערס פּלימעניק, צבֿי קאַרפּינאָוויטש — דער זון פֿון אַ׳ קאַרפּינאָוויטשעס ברודער דוד, צוזאַמען מיט תּחיה זהבֿי און אַבֿי גאָרדאָן — די קרובֿים פֿון אַ׳ קאַרפּינאָוויטשעס ערשטער פֿרוי, ריוואַ קאַרינאַ. זיי האָבן דערציילט דעם עולם טשיקאַווע זכרונות וועגן דעם שרײַבער, פֿון זייערע קינדעריאָרן און יוגנט.
דאָס איז אַ טייל פֿונעם פּראָיעקט, וואָס זײַן ציל איז צוצוציִען וואָס מער משפּחות פֿון ייִדישע שרײַבערס. די ייִדישע דיכטערין רבֿקה באַסמאַן בן־חיים, וואָס איז געווען נאָענט באַפֿרײַנדעט מיט קאַרפּינאָוויטשן, האָט פֿאָרגעלייענט אַ בריוו, ווענדנדיק זיך צו אים סײַ ווי אַ שרײַבער סײַ ווי אַ גוטער פֿרײַנד.
חנה און דניאל גלאַי האָבן דערציילט וועגן קאַרפּינאָוויטשעס לעבן און שאַפֿונג אין ישׂראל. דער שרײַבער, וואָס האָט געהערט צו דער ליטעראַרישער גרופּע „יונג ישׂראל‟, איז געווען שטאַרק פֿאַרבונדן מיטן לייוויק־הויז.
מיקי קאַנטאָר, די פֿאָרזיצערין פֿון דער לאַנדסמאַנשאַפֿט פֿון ווילנע און אומגעגנט, און אלי וואַלק, פֿאָרזיצער פֿון דער לאַנדסמאַנשאַפֿט פֿון לעטלאַנד און עסטלאַנד, האָבן באַגריסט און באַרײַכערט די טרעפֿונג. אינעם קינסטלערישן טייל פֿון דער פּראָגראַם האָט די פֿאָרשערין פֿון „ייִדישער ווילנע‟, דיאַנאַ שאַפּיראָ, פֿאָרגעלייענט קאַרפּינאָוויטשעס דערציילונג, „ווילנע אָן ווילנע‟.
דאָס איז געווען די פֿינפֿטע אימפּרעזע אין די ראַמען פֿונעם ציקל „אין פֿוסטריט פֿון די שרײַבערס וועלכע האָבן באַזונגען ווילנע, ירושלים ד’ליטא‟. דער דאָזיקער פּראָיעקט, וואָס ווערט אָנגעפֿירט פֿון דיאַנאַ שאַפּיראָ, פֿאָרשט די ווילנער ייִדישע שרײַבערס. די ייִדישע ווילנע, וואָס איז גוט באַקאַנט ווי אַן אומענדלעכע טעמע פֿון דער אַקאַדעמישער פֿאָרשונג, האָט אויף דער אונטערנעמונג צונויפֿגעברענגט אַ צאָל ישׂראלדיקע ליבהאָבערס און קענערס פֿון ייִדיש. איינע פֿון די סיבות פֿונעם באַנײַטן אינטערעס צו ווילנע ליגט אין די נײַע ביכער, אויסגאַבעס און איבערזעצונגען וועגן דעם אַמאָליקן צענטער פֿון ייִדישער קולטור, װעלכע זײַנען במשך פֿון די לעצטע יאָרן פֿאַרעפֿנטלעכט געװאָרן.
אַ צווייטע פּרעזענטאַציע האָט מען געווידמעט דעם נײַעם ייִדיש־ליטווישן אַלבאָם, „די ייִדישע וועלט פֿון ווילנע‟ (2018) פֿונעם ווילנע־געבוירענעם זשורנאַליסט און איבערזעצער אַהרון גאַראָן (1919־2009). גאַראָנס טאָכטער און זון, תּמרה און יעווגעני, האָבן דערציילט וועגן זייער טאַטן, זײַן לעבן און טעטיקייט, און דער עיקר, זײַן ליבשאַפֿט צו מאַמע־לשון. דער הויפּטטייל פֿון דעם בוך גיט זיך אָפּ מיט דער ייִדישער ווילנע צווישן ביידע וועלט־מלחמות און איר געזעלשאַפֿטלעכן לעבן, ווי אויך די באַקאַנטע פּערזענלעכקייטן פֿון ירושלים ד’ליטא. אין דער זאַמלונג געפֿינען זיך גאַראָנס וווּנדערלעכע באַשרײַבונגען פֿון דער ייִדישער גימנאַזיע, פֿון זײַן ערשטער לעגענדאַרער לערערין סאָפֿיע גורעוויטש און אַנדערע ייִדישע פּעדאַגאָגן. דעם אַרײַנפֿיר האָט געגעבן גריגאָרי קאַנאָוויטש, אַ רוסיש־ייִדישער שרײַבער פֿון ווילנע וואָס וווינט הײַנט אין ישׂראל.
עס איז אויך פֿאָרגעקומען אַ וואַרשטאַט וועגן חיים גראַדעס פּראָזע, אָנגעפֿירט פֿון דיאַנאַ שאַפּיראָ. בעת דער טרעפֿונג האָבן די ייִדיש־פֿאָרשערס פֿון פֿאַרשיידענע דורות, פֿון בר־אילן און העברעיִשן אוניווערסיטעט, אַרומגערעדט די ראָלע פֿון פֿרויען אין גראַדעס נאָכמלחמהדיקער פּראָזע.
די אונטערנעמונג האָט צוגעצויגן צוהערערס פֿון פֿאַרשיידענע הינטערגרונטן און עלטערס און דערבײַ געגעבן זיי אַ געלעגנהייט זיך צו דערוויסן מער וועגן די ווילנער שרײַבערס, וועלכע האָבן געשריבן וועגן זייער היימשטאָט פֿאַר און נאָך דעם חורבן, און אַזוי אַרום פֿאַראייביקט אַ וועלט וואָס איז מער ניטאָ.
