מוזיק־ווידעאָ: נישטאָ וווּהין צו לויפֿן!MUSIC VIDEO: Nowhere to run!
מאָטי אילאָוויטשס „ונצעק!“ דריקט אויס דעם צער וואָס די פֿאַרשפּרייטונג פֿונעם קאָראָנאַ־ווירוס האָט גורם געווען.
די ריזיקע טראַגעדיע וואָס קומט איצט פֿאָר אין די פֿרומע געגנטן פֿון ניו־יאָרק קען מען ניט פֿאַרגלײַכן מיט קיין שום אַנדערער תּקופֿה אין דער אַמעריקאַנער ייִדישער געשיכטע.
ס׳איז אויך כּמעט אוממעגלעך איבערצוגעבן מיט ווערטער. מער ווי 250 פֿרומע ייִדן זענען שוין אומגעקומען צוליב דעם קאָראָנאַ־ווירוס און טויזנטער זענען קראַנק געוואָרן. דאָס לעבן האָט זיך אין גאַנצן אָפּגעשטעלט: די בתּי־מדרשים, די חדרים, ישיבֿות און מיידלשולן זענען פֿאַרשלאָסן. קיין נאָרמאַלע סדרים קען מען ניט פּראַווען. מע קען אַפֿילו קיינעם ניט ברענגען צו קבֿר־ישׂראל אויפֿן געהעריקן אופֿן, ווײַל בלויז געציילטע אָבֿלים מעגן זיך פֿאַרזאַמלען אויף דער לוויה.
דעם ביטערן מצבֿ שילדערט דער זינגער מאָטי אילאָוויטש דורך זײַן רירנדיקן ליד „ונצעק“, וואָס איז לעצטנס אַרויס ווי אַ מוזיק־ווידעאָ. דער נאָמען פֿונעם ליד פֿאַררופֿט זיך אויפֿן פּסוק אין דער הגדה, „ונצעק אל ה’ אלוהי אבֿותינו“ (מיר האָבן געשריגן צו גאָט פֿון אונדזערע אָבֿות), ווײַל אַזוי ווי דעמאָלט, ווען די ייִדן האָבן געבעטן דעם אייבערשטן זיי צו דערלייזן פֿון מצרים, בעט מען הײַנט בײַ אים, ער זאָל אָפּשאַפֿן די מגפֿה. אילאָוויצעס באַנוץ פֿון אָט דעם געבעט ווי דער רעפֿרען פֿון ליד האָט אויך אַ טאָפּלטן באַטײַט, ווײַל די טראַגעדיע האָט זיך טאַקע אָנגעהויבן אַ חודש פֿאַר פּסח.
דער מוזיק־ווידעאָ ווײַזט אָן ווי עס זעען הײַנט אויס די גאַסן אין די פֿרומע געגנטן איבער דער וועלט און ווי די חסידישע צײַטונגען זענען הײַנט פֿול מיט טרויער־מעלדונגען נאָך די קרבנות פֿון דער מגפֿה.
A message from Forverts editor Rukhl Schaechter
I hope you appreciated this article. Before you move on, I wanted to ask you to support the Forverts' 127-year legacy — and its bright future.
In the past, the goal of the Forverts was to Americanize its readers, to encourage them to learn English well and to acculturate to American society. Today, our goal is the reverse: to acquaint readers — especially those with Eastern European roots — with their Jewish cultural heritage, through the Yiddish language, literature, recipes and songs.
Our daily Yiddish content brings you new and creative ways to engage with this vibrant, living language, including Yiddish Wordle, Word of the Day videos, Yiddish cooking demos, new music, poetry and so much more.
— Rukhl Schaechter, Yiddish Editor