פּשט: אַ ליד אין פּראָזעMeaning: A Poem In Prose
זינט דער רבונו־של־עולם האָט צוגענומען די פֿעיִקייט צו נבֿואה בײַ די נבֿיאים, האָט ער זי איבערגעגעבן ברובֿ־חסדו די נאַראָנים.
(אַ ליד אין פּראָזע)
איך וועק זיך אויף און באַמערק, אַז דאָ בין איך ניטאָ. ווי קען עס זײַן, וועט איר פֿרעגן? ס’איז אַ גוטע פֿראַגע, אַ קשיא אפֿילו. און איך קען געבן דעם ענטפֿער פּראָסט און פּשוט. נאָר מײַן ענטפֿער וועט ניט זײַן קיין אמת. יעדנפֿאַלס ניט קיין ענדגילטיקער אמת. אין דער פֿרי וועט דער ענטפֿער אַנטשפּרעכן דעם אמת אויף זיכער, קלאָר און בולט. און אויף דער נאַכט — שוין ניט אַזוי קלאָר, און זיכער, אַז ניט בולט. אין בין־השמשות איז דאָס אַלע מאָל אַזוי. ס’איז אַ הייליקער כּלל, אַ תּנאי בל־יעבֿור.
האָט איר באַמערקט, אַז אין קריאת־שמע אויף שחרית זאָגט מען: „אמת ויציבֿ‟ — אמת און סטאַבילקייט, און אויף מעריבֿ — שוין: „אמת ואמונה‟? דהיינו צו דער נאַכט צו ווערט דער אמת שוין ניט אַזוי יציבֿ, ניט סטאַביל, הייסט עס. מע דאַרף צוציִען די אמונה צו גלייבן אין דעם אמת, ווײַל קיין גוילע 1 פֿאַקטן איז שוין ניט גענוג. דערפֿאַר וועל איך ניט ענטפֿערן אויף אײַער פֿראַגע. ווילט איר — גלייבט; ווילט איר ניט — גלייבט ניט. דאָ בין איך ניטאָ און גאָר 2. ווי אין פּסוק שטייט: וכסיל לא יבֿין זאת, און אַ נאַר וועט עס ניט פֿאַרשטיין.
אַן אויפֿגעוועקטער קוק איך זיך אַרום כּדי צו פֿאַרשטיין אים — דעם אַרום, הייסט עס, און ניט זײַן קיין נאַר. נאָר איך פֿאַרשטיי אים ניט. בין איך בשום־אופֿן ניט מצליח אים צו פֿאַרשטיין. איך וואָלט געדאַרפֿט וויסן, אַז אַזוי וועט עס טאַקע זײַן, און פֿאָרט האָב איך ניט געוווּסט. אַ סימן, אַז איך בין אַ נאַר. מיר בלײַבט נאָר שעפּן אַ קנאַפּע נחמה אין דער טענה, אַז זינט דער רבונו־של־עולם האָט צוגענומען די פֿעיִקייט צו נבֿואה בײַ די נבֿיאים, האָט ער זי איבערגעגעבן ברובֿ־חסדו די נאַראָנים. איז אפֿשר בין איך ניט בלויז אַ נאַר, נאָר דערצו נאָך אַ נבֿיא. אָבער וווּ איז אין אַזאַ פֿאַל מײַן נבֿואה? כ’בין דאָך ניט יונה, און איך אַנטלויף ניט פֿון מײַן שליחות. אָבער וואָס פֿאַר אַ נבֿיא בין איך, אַז איך בין ניט אימשטאַנד אפֿילו אַנטפּלעקן פֿאַר זיך דעם פּראָסטן און פּשוטן סוד, וווּ בין איך יאָ דאָ, אויב דאָ בין איך ניטאָ. איך זוך אַ רמז און איך געפֿין אים ניט. אפֿילו צום דרש איז קיין וועג ניטאָ. שוין אָפּגערעדט וועגן דעם סוד.
אַן אויסגעמאַטערטער פֿון די מחשבֿות און זוכונגען, שלאָף איך אײַן און איך זע אין חלום זיך אַליין שפּאַצירן איבער אַ פּרעכטיקן הדרים־פּרדס. דער ריח פֿון בליִענדיקע הדרים, מאַראַנצן און לימענעס, איז גורם מײַנע נאָזלעכער זיך עטוואָס נערוועז פֿאַרברייטערן. איך דערפֿיל. איך דערפֿיל ניט בלויז די זון, וועלכע שטופּט אַרײַן אירע שטראַלן אין דער געמיטלעכער האַלב־חשכות, וואָס הערשט אונטער די שטײַפֿע, פֿינצטערלעך־גרינע קרוינען, אלא נאָך עפּעס. עפּעס ביז גאָר וויכטיקס און אייביקס. נאָך אַ ביסל — און איך וועל פֿאַרשטיין. די דערנעענטערונג פֿון דעם פֿאַרשטאַנד פֿילט מיך אָן מיט אַזאַ פֿרייד און גרינגקייט, אַז איך בין גרייט אָט־אָט־אָ אויפֿפֿליִען. באַלד וועט דער פֿאָרהאַנג זיך אויפֿהייבן… איך וועק זיך אויף און באַמערק ווידער, אַז דאָ בין איך ניטאָ.
(1) גוילע: גאָלע
(2) און גאָר: און שוין
