ווידעאָ: אַן אַרבעטער־ליד מיט אַ לאַנגן ייִחוסWATCH: A labor song with a long history
לאָרין סקלאַמבערג, פּאָלינאַ שעפּהערד און דער כאָר, „אַ בעסערע וועלט“, זינגען אַ הימען אינספּירירט פֿון אַ בריטישן ראָמאַנטישן פּאָעטס אַ ליד.
Image by Getty Images
די וואָך איז אַרויס אַ פּרעכטיקער ווידעאָ, אין וועלכן לאָרין סקלאַמבערג, פּאָלינאַ שעפּהערד און דער אַרבעטער־רינג־כאָר אין באָסטאָן, „אַ בעסערע וועלט“, זינגען חיים זשיטלאָווסקיס ליד „און דו אַקערסט“. דער אַרבעטער־הימען האָט זייער אַ לאַנגן ייִחוס, לענגער ווי אַלע אַנדערע ייִדישע אַרבעטער־לידער.
דער בריטישער ראָמאַנטישער פּאָעט פּערסי שעלי האָט אין 1820 אָנגעשריבן אַ ליד,Song to the men of England (ליד פֿאַר די ענגלישע מענער). אין 1864 האָט דער דײַטשישער רעוואָלוציאָנער דזשאָרדזש הערוועג געשאַפֿן אַ ליד Eurer sind viele, ihrer sind wenige (אײַערע זענען אַ סך, זייערע זענען ווייניק) אויפֿן סמך פֿון שעליס ליד, וואָס איז אַדאָפּטירט געוואָרן ווי דער הימען פֿונעם „אַלגעמיינעם דײַטשישן אַרבעטער־פֿאַראיין“.
אין די 1880ער יאָרן האָט דער ייִדישיסטישער פֿילאָסאָף און פּאָליטיקער חיים זשיטלאָווסקי איבערגעזעצט דאָס ליד אויף ייִדיש, צוגעבנדיק זײַן אומפֿאַרגעסלעכן רעפֿרען „קלינג קלאַנג, קלינג קלאַנג, קלאַפּט דער האַמער מיט זײַן געזאַנג“. לויט אַן אַרטיקל פֿון רות רובין, איז „און דו אַקערסט“ שוין אין די 1890ער יאָרן געווען פּאָפּולער סײַ אין די פֿאַבריקן פֿון דער רוסישער אימפּעריע, סײַ אין די שוויצשעפּער אויפֿן ניו־יאָרקער „איסט־סײַד“.
ניט נאָר ייִדן זענען דערמוטיקט געוואָרן פֿונעם ליד. ווען טעאָדאָר ביקעל איז אין 1965 אויפֿגעטראָטן פֿאַר עטלעכע הונדערט בירגעררעכט־מאַרשירער אין סעלמאַ, אַלאַבאַמע, מיט מאַרטין לוטער קינג בראָש, האָט ער געזונגען זײַן צוויישפּראַכיקן נוסח פֿונעם ליד, וואָס מע קען הערן אונטן. לויט ביקעל, איז דאָס ליד אַלעמען שטאַרק געפֿעלן געוואָרן.
A message from Forverts editor Rukhl Schaechter
I hope you appreciated this article. Before you move on, I wanted to ask you to support the Forverts' 127-year legacy — and its bright future.
In the past, the goal of the Forverts was to Americanize its readers, to encourage them to learn English well and to acculturate to American society. Today, our goal is the reverse: to acquaint readers — especially those with Eastern European roots — with their Jewish cultural heritage, through the Yiddish language, literature, recipes and songs.
Our daily Yiddish content brings you new and creative ways to engage with this vibrant, living language, including Yiddish Wordle, Word of the Day videos, Yiddish cooking demos, new music, poetry and so much more.
— Rukhl Schaechter, Yiddish Editor
