ייִדיש־וואָכניקעס טרעפֿן זיך ווידער נאָכן פֿאַרפֿעלן אַ זומער צוליב קאָווידYiddish Vokh fans meet again after missing a summer due to Covid
צווישן די אַקטיוויטעטן אויף ייִדיש: אַ שאַך־טורניי, לעקציעס אין וואַסער־באַלעט און אַ שפּיל באַזירט אויף אַן אַנקעטע פֿון די פֿאָרווערטס־לייענער
Image by Meena Viswanath
די פֿאַרגאַנגענע וואָך האָט מען אינעם ניו־יאָרקער שטעטעלע קאָפּייק — נאָך אַן איבעררײַס צוליב דער קאָוויד־מגפֿה — ווידער געהערט ווי קינדער און דערוואַקסענע שמועסן, זינגען און פֿאַרווײַלן זיך אויף ייִדיש, בעת דער יערלעכער ייִדיש־וואָך פֿון יוגנטרוף.
אַ טייל ייִדיש־וואָכניקעס האָבן זיך יאָ געטראָפֿן פֿאַראַיאָרן זומער אָבער אַלץ איז פֿאָרגעקומען בלויז דורך זום.
דערפֿאַר איז די פֿרייד געווען גרויס ווען מע האָט זיך הײַיאָר ווידער געטראָפֿן פּנים־אל־פּנים. דער ציבור איז געווען אַ ביסל קלענער ווי געוויינטלעך — 90 מענטשן אַנשטאָט בערך 150, צום טייל ווײַל די תּקנות צו קומען אַהין זענען געווען גאַנץ שטרענגע: אַלע האָבן געמוזט צו ערשט האָבן באַקומען אַ נעגאַטיוון רעזולטאַט פֿונעם קאָוויד־טעסט און דערצו האָט מען אין אַלע בנינים געמוזט טראָגן מאַסקעס.
בײַ די ייִנגסטע קינדער איז די גרעסטע אַקטראַציע, ווי יעדעס יאָר, געווען צו שטיין אויפֿן בריקל בײַם ברעג אָזערע און אָנקוקן די ריזיקע טשערעפּאַכעס וואָס שווימען דאָרט אַרום. איין טשערעפּאַכע איז אַזוי גרויס (בערך 30 אינטשעס קעגן 18 אינטשעס) אַז געוויסע נאַטור־קענער אויף דער ייִדיש־וואָך זענען זיך משער אַז ער קען זײַן מער ווי 40 יאָר אַלט. מײַן צוויי־יאָריק אייניקל, לייזערל, איז נעבעך אַרײַנגעפֿאַלן פּונקט לעבן די טשערעפּאַכעס, נאָר צום גליק האָבן די ים־חיות זיך אַלע דערשראָקן און געמאַכט פּליטה.
איינע פֿון די ריזיקע טשערעפּאַכעס אין דער אָזערע Image by Clara Dunlop
כּמעט יעדן טאָג פֿון דער ייִדיש־וואָך האָט מען געפֿירט צוויי לייענקרײַזן. אין דער פֿרי האָט גיטל שעכטער־ווישוואַנאַט פֿאָרגעלייענט קאַפּיטלען פֿון אַבֿרהם קאַרפּינאָוויטשעס בוך, „אין ווילנער גאַסן‟, און נאָך מיטאָג האָט רפֿאל פֿינקל פֿאָרגעלייענט קאַפּיטלען פֿון איציק מאַנגערס פֿאַנטאַסטישער, קאָמישער דערציילונג, „די וווּנדערלעכע לענבסבאַשרײַבונג פֿון שמואל אַבא אַבערווא‟.
נישט געקוקט אויפֿן קלענערן עולם זענען פֿאָרט געווען אַ סך געראָטענע אַקטיוויטעטן, כאָטש מיר האָבן דאָ אָרט צו דערמאָנען בלויז אַ טייל פֿון זיי: אַ וויסנשאַפֿטלעכע לעקציע וועגן דער געדערעם־מיקראָביאָטאַ פֿון קאָסטיע שפּירא־טשורין; ווי צו מאַכן וואַסער־באַלעט, אָנגעפֿירט פֿון אַניע קויפֿמענטש; אַ שאַכטורניי אָרגאַניזירט פֿון אַנדרע פֿאַרצײַג; אַ לעקציע פֿון קלמן ווײַזער וועגן די צרות וואָס מיזרח־אייראָפּעיִשע ייִדן האָבן געהאַט מיט מלוכה־אינסטאַנצן צוליב זייערע פֿאַרדרייטע נעמען, און אַ סעסיע וווּ מע האָט פֿאָרגעלייענט טשיקאַווע אַנעקדאָטן וועגן רבנים און אַנדערע באַקאַנטע ייִדן אין 19טן י״ה, אָנגעפֿירט פֿונעם אַנטראָפּאָלאָג יונתן באָיאַרין און און זײַן זון, יונה הערש.
ווי אין פֿריִערדיקע יאָרן האָט די מחברטע פֿון די שורות אָרגאַניזירט אַ ווערסיע פֿונעם טעלעוויזיע־שפּיל, Family Feud, מיטן ייִדישן נאָמען, „וואָס זאָגט עמך?‟. ווי באַקאַנט, איז דער ציל פֿונעם שפּיל צו פּרוּוון טרעפֿן וואָס זענען די פּאָפּולערסטע ענטפֿערס אויף אַ ריי פֿראַגעס (ווי, למשל, „אַ חיה וואס קינדער האָבן ליב צו זען אין זו‟). דאָס מאָל האָט מען אויסגעפֿרעגט נישט בלויז די ייִדיש־וואָכניקעס, נאָר אויך די פֿאָרווערטס־לייענער, און געניצט זייערע ענטפֿערס צו שאַפֿן אַ סטאַטיסטיק. דערצו האָט מען הײַיאָר, צום ערשטן מאָל, אַנטפּלעקט די ריכטיקע ענטפֿערס אויף אַ מאָדערנעם אופֿן, ניצנדיק די קאָמפּיוטער־פּראָגראַם, Powerpoint .
די ענטפֿערס אויף איינער פֿון די פֿראַגעס אינעם שפּיל, “וואָס זאָגט עמך?”, לויט דער אַנקעטע וואָס מע האָט צעשיקט די פֿאָרווערטס־לייענער און ייִדיש־וואָכניקעס
דעם לעצטן אָוונט איז פֿאָרגעקומען די יערלעכע טאַלענטאַרניע, אָנגעפּיקעוועט מיט געזאַנג (אַרײַנגערעכנט „האָפּ מײַנע המן־טאַשן‟ שיין פֿאָרגעשטעלט פֿונעם צוויי־יאָריקן מענדל ווײַטמאַן) און הומאָריסטישע סקיצעס. צווישן די אַקטן איז געווען רות קאָהן, אַ פּראָפֿעסיאָנעלע ייִדישע פֿאַרטײַטשערין און איבערזעצערין, וואָס האָט אויפֿגעטראָטן מיט אַ ריי וויצן. קאָהנס וויצן האָבן געהאַט דעם עכטן מיזרח־אייראָפּעיִשן ייִדישן חן און דער עולם האָט זיך מחיה געווען. אָט קענט איר אַליין זען ווי זי דערציילט איינעם פֿון זיי:
