Skip To Content
JEWISH. INDEPENDENT. NONPROFIT.
Yiddish

ווידעאָ: יעקבֿ גלאַטשטיינס לעבעדיק ליד, „זינג לאַדינאָ‟ — מיט מוזיקVideo: Jacob Glatstein’s joyful “Sing Ladino” set to music

דאָס ליד איז לויבגעזאַנג צו שפּראַכן וואָס שרעקן זיך נישט זיך צוצופּאַסן צו נײַע צײַטן און באַדינגונגען, תּמיד גרייט צו שאַפֿן נײַע ווערטער.

די וואָך איז אַרויס אַ מוזיק־ווידעאָ פֿון יעקבֿ גלאַטשטיינס שאַפֿעריש, מאָדערניסטיש ליד, „זינג לאַדינאָ‟ — אַ לויבגעזאַנג לכּבֿוד די שפּראַכן וואָס שרעקן זיך נישט זיך צוצופּאַסן צו נײַע צײַטן און באַדינגונגען, תּמיד גרייט צו שאַפֿן נײַע ווערטער.

די נײַע מוזיק אינעם ווידעאָ האָט געשאַפֿן אַמנון בהם, און עס זינגען עס דאָ די „אורן סלע זינגער‟, אסתּי ניסים און מירי רעגנדאָרפֿער. דעם ווידעאָ האָט כאָטש ער ניצט דאָס וואָרט „לאַדינאָ‟ דינט עס דאָ ווי אַ סימבאָל פֿון אַלע לעבעדיקע גערעדטע לשונות וואָס שטייען נישט אויף אַן אָרט, נאָר פּאַסן זיך כּסדר צו צו נײַע צײַטן און באַדינגונגען, שאַפֿנדיק נעאָלאָגיזמען כּדי איבערצוגעבן דעם פּינקטלעכן באַטײַט פֿון אַ באַגריף. אַ משל פֿון גלאַטשטיינס שפּילעוודיקייט מיט ווערטער איז ווען ער באַשרײַבט לשונות ווי „אַלקאָלירטע רעדערײַ / אַלצעצונגטע שפּראַכערײַ…‟

דאָס ליד, „זינג לאַדינאָ‟ איז פּובליקירט געוואָרן אין 1937, אין גלאַטשטיינס זאַמלונג לידער, „ייִדישטײַטשן‟.

גלאַטשטיינס ליד רעפּרעזענטירט „דער סאַמע שפּיץ פֿון זײַן עקספּערימענטאַלער, מאָדערניסטישער תּקופֿה,‟ האָט דער ליטעראַטור־פֿאָרשער, ד״ר מאַרק קאַפּלאַן דערקלערט. ער האַלט אָבער אַז די שפּילעוודיקייט איז אויך אַ שפּילעוודיקע פּאַראָדיע פֿון די קלאַנגען און ריטמען פֿון שפּראַך. „אין דעם ווײַזט ער אַן ענלעכקייט מיט אַן אַנדערן מאָדערניסט, טשאַרלי טשאַפּלין, וואָס האָט מיט אַ יאָר פֿריִער, אינעם פֿילם ׳מאָדערנע צײַטן׳ באַניצט קלאַנגען ווי אַ פּאַראָדיע פֿון פֿאַרשיידענע שפּראַכן, קלינגענדיק ווי גאַנץ מגדל בבֿל מיט איין קול‟.

ד״ר אַסיאַ ווײַסמאַן, די דירעקטאָרין פֿון דער זומער־פּראָגראַם בײַם ייִדישן ביכער־צענטער, האָט איבערגעזעצט דאָס ליד אויף ענגליש לטובֿת ד״ר רות ווײַסעס קלאַס וועגן ייִדישער פּאָעזיע, כּדי די סטודענטן זאָלן קענען כאַפּן כאָטש אַ ביסל פֿון גלאַטשטיינס שפּילעוודיקייט מיט שפּראַך און ווערטער־שאַפֿונג. „גלאַטשטיין ווינקט אָן אויף דער עוואָלוציע פֿון שפּראַך און ווײַזט ווי די אַנטוויקלונג פֿון נײַע ווערטער קומט פֿאָר אין שמעלצשפּראַכן אַזוי ווי ייִדיש און לאַדינאָ,‟ האָט ווײַסמאַן געזאָגט. „דאָס ליד קען דינען ווי אַ רײַכער מאַטעריאַל אין אַ קורס פֿון ליטעראַטור, פֿון לינגוויסטיק אָדער אַפֿילו אַ קלאַס וועגן דער געשיכטע פֿון ייִדיש־רעדנדיקע ייִדן.‟

Dive In

    Republish This Story

    Please read before republishing

    We’re happy to make this story available to republish for free, unless it originated with JTA, Haaretz or another publication (as indicated on the article) and as long as you follow our guidelines. You must credit the Forward, retain our pixel and preserve our canonical link in Google search.  See our full guidelines for more information, and this guide for detail about canonical URLs.

    To republish, copy the HTML by clicking on the yellow button to the right; it includes our tracking pixel, all paragraph styles and hyperlinks, the author byline and credit to the Forward. It does not include images; to avoid copyright violations, you must add them manually, following our guidelines. Please email us at [email protected], subject line “republish,” with any questions or to let us know what stories you’re picking up.

    We don't support Internet Explorer

    Please use Chrome, Safari, Firefox, or Edge to view this site.