אויסשטעלונג אין פּאַריז וועגן אומגעבראַכטע פֿראַנצייזישע ייִדישע קינסטלערExhibit in Paris on murdered French Jewish artists
דער „מוזיי פֿון ייִדישער קונסט און געשיכטע“ שטעלט פֿאָר חפֿצים און קונסטווערק פֿאַרבונדן מיטן יזכּור־בוך, „אונדזערע פֿאַרפּײַניקטע קינסטלער“.
Image by Musee d’art et d’histoire de judaisme
אַן אויסשטעלונג בײַם „מוזיי פֿון ייִדישער קונסט און געשיכטע“ אין פּאַריז אַנטפּלעקט די וועלט פֿון די פֿראַנצייזישע ייִדישע קינסטלער וואָס זענען אומגעבראַכט געוואָרן אינעם חורבן, אויפֿן סמך פֿון אַן אוניקאַלן יזכּור־בוך.
צווישן ביידע וועלט־מלחמות איז פּאַריז געווען אַ וועלטצענטער פֿון ייִדישער קונסט, ניט בלויז פֿאַר די וואָס זענען אויפֿגעוואַקסן אין פֿראַנקרײַך, נאָר אויך פֿאַר אימיגראַנטן פֿון מיזרח־אייראָפּע.
ס׳רובֿ פֿון יענע קינסטלער זענען דערמאָרדעט געוואָרן אינעם חורבן און זענען הײַנט ווייניק באַקאַנט. דאָס וואָס מיר ווייסן בכלל זייערע נעמען, געוויסע ביאָגראַפֿישע פּרטים און וועגן די קונסטווערק וואָס זיי האָבן געשאַפֿן קען מען באַדאַנקען דעם ייִדישן זשורנאַליסט, הערש פֿענסטער, וואָס האָט במשך פֿון פֿינף יאָר אויסגעפֿאָרשט זייער גורל און פּרובירט צו ראַטעווען זייערע קונסטווערק.
אין 1951 איז אַרויס אויף ייִדיש אין פּאַריז פֿענסטערס אוניקאַל יזכּור־בוך, „אונדזערע פֿאַרפּײַניקטע קינסטלער“, אין וועלכן ער באַשרײַבט דאָס לעבן און ווערק פֿון 84 ייִדישע קינסטלער וואָס האָבן געוווינט אין פֿראַנקרײַך און זענען אומגעקומען אינעם חורבן. דאָס בוך נעמט אַרײַן ביאָגראַפֿישע פּרטים, בילדער פֿון זייערע מאָלערײַען און סקולפּטורן און עסייען וועגן זייערע ווערק. די הקדמה צום באַנד האָט געשריבן מאַרק שאַגאַל.
כּדי צו לאָזן וויסן דער וועלט וועגן פֿענסטערס בוך און די קינסטלער וועמען ער האָט אין אים פֿאַראייביקט, אָרגאַניזירט דער „מוזיי פֿון ייִדישער קונסט און געשיכטע“ אין פּאַריז אַן אויסשטעלונג מיט חפֿצים פֿאַרבונדן מיט אים און די „פֿאַרפּײַניקטע קינסטלער“. די אויסשטעלונג, וואָס מע קען זען ביזן 10טן אָקטאָבער, נעמט אַרײַן זעלטענע בילדער, דאָקומענטן פֿון פֿענסטערס אַרכיוו און קונסטווערק. כּדי צו באַשטעלן אַ בילעט, גיט אַ קוועטש דאָ. די אויסשטעלונג קען מען ניט זען אָנלײַן.
אין צוזאַמענהאַנג מיט דער אויסטשטעלונג האָט דער „מוזיי פֿון ייִדישער קונסט און געשיכטע“, בשותּפֿות מיטן „פּאַריזער ייִדיש־צענטער — מעדעם־ביבליאָטעק“ לעצטנס אַרויסגעלאָזט אַ פֿראַנצייזישע אויפֿלאַגע פֿונעם יזכּור־בוך מיטן טיטל Nos artistes] martyrs](https://www.editions-hazan.fr/livre/nos-artistes-martyrs-(par-hersh-fenster-9782754111935. אַן עפֿנטלעכע פּראָגראַם אויף פֿראַנצייזיש וועגן דעם בוך און דער אויסשטעלונג, וואָס מע האָט געהאַלטן בײַם „מוזיי פֿון ייִדישער קונסט און געשיכטע“, קען מען זען דאָ אונטן.
