טשיקאַוועסן: באַנײַונג פֿון ייִדישער קהילה אין פּאָרטאָ, פּאָרטוגאַל • נײַע סקולפּטורן פֿון דער שארית־הפּליטה Tidbits: Porto, Portugal sees revival of Jewish life • New sculptures of Holocaust survivors
אַ נײַ געזעץ אין פּאָרטוגאַל גיט בירגערשאַפֿט צו אָפּשטאַמיטיקע פֿון די ייִדן וואָס מע האָט פֿאַרטריבן בעת דער אינקוויזיציע.
ייִדן באַגריסן דעם שבת אין דער שיל, „קדורי מקור חיים“, אין פּאָרטאָ, פּאָרטוגאַל Photo by Getty Images
Tidbits is a weekly feature of easy news briefs in Yiddish that you can listen to or read, or both!
If you read the articles and don’t know a word, just click on it and the translation appears. You’ll also find the link to the article in English after each news brief.
Listen to the report here:
אויף אַ קאָנפֿערענץ פֿון אייראָפּעיִשע ייִדישע כּלל־טוער אין דער פּאָרטוגעזישער שטאָט פּאָרטאָ דעם חודש, איז איין פֿראַגע געווען, ווי האָט די אָרטיקע קהילה באַוויזן צוצוציִען הונדערטער נײַע מיטגלידער?
די ייִדישע באַפֿעלקערונג, וואָס באַשטייט פֿון אַרום 1,000 נפֿשות, איז הײַנט דרײַ מאָל אַזוי גרויס ווי ס׳איז געווען מיט בלויז עטלעכע יאָר צוריק. צווישן די נײַע אײַנוווינער זענען הונדערטער פֿראַנצייזיש־ייִדישע מעדיצינישע סטודענטן פֿונעם אָרטיקן אוניווערסיטעט.
צענדליקער יאָרן לאַנג האָט די קהילה בלויז געהאַט אַ שיל. במשך פֿון די לעצטע עטלעכע יאָר האָט מען געבויט אַ ייִדישן מוזיי, אַ כּשרע יאַטקע, אַ צווייטע שיל און אַ בית־עולם.
צום טייל איז דער אויפֿשטײַג צוליב אַ געזעץ וואָס מע האָט אײַנגעפֿירט אין 2015, וואָס גיט פּאָרטוגעזישע בירגערשאַפֿט צו די אָפּשטאַמיקע פֿון ייִדן, וואָס מע האָט פֿאַרטריבן פֿון לאַנד בעת דער אינקוויזיציע, אָנהייבנדיק פֿון יאָר 1536.
צו לייענען די גאַנצע נײַעס אויף ענגליש, גיט אַ קוועטש דאָ.
To read the entire news in English, click here.
•
די וועלט־באַרימטע קינסטלערין פֿראַנסיס זעגלמאַן האָט לעצטנס אָנגעהויבן מאַכן בראָנדזענע סקולפּטורן פֿון לעבן געבליבענע פֿון חורבן. דעם פּראָיעקט טוט זי בשותּפֿות מיט יד־ושם.
די נײַסטע סקולפּטור איז פֿון אַ 99־יאָריקער פֿרוי, לילי עבערט, וואָס האָט איבערגעלעבט אוישוויץ. אין 2021 איז אַרויס אַ בוך זכרונות פֿון פֿרוי עבערט, באַגלייט מיט אַ הקדמה פֿונעם קעניג טשאַרלס. דאָס בוך איז פֿינף וואָכן לאַנג געווען אויף דער בעסטסעלער־רשימה פֿון דער „לאָנדאָן טײַמס“.
זעגלמאַן איז באַקאַנט פֿאַר אירע סקולפּטורן פֿון באַרימטע פֿיגורן ווי למשל די פֿאַרשטאָרבענע מלכּה פֿון ענגלאַנד, עליזאַבעט די צווייטע.
„ס׳קומט פֿראַנסיסן אַ גרויסן דאַנק פאַר אירע פּרעכטיקע סקולפּטירן,“ האָט עבערט געזאָגט. „אין אוישוויץ בין איך געווען זיכער אַז איך וועל עס נישט איבערלעבן, שוין אָפּגערעדט — אַז איך וועל אַ מאָל קענען דערציילן דער וועלט מײַן געשיכטע. און איצט איז אַפֿילו דאָ אַ סקולפּטור פֿון מיר, וואָס וועט פֿאַרבלײַבן לאַנג נאָך דעם ווי איך וועל מער נישט קענען דערציילן וואָס ס׳איז דעמאָלט געשען.“
צו לייענען די גאַנצע נײַעס אויף ענגליש, גיט אַ קוועטש דאָ.
To read the entire news in English, click here.
A message from our CEO & publisher Rachel Fishman Feddersen
I hope you appreciated this article. Before you move on, I wanted to ask you to support the Forward’s award-winning journalism during our High Holiday Monthly Donor Drive.
If you’ve turned to the Forward in the past 12 months to better understand the world around you, we hope you will support us with a gift now. Your support has a direct impact, giving us the resources we need to report from Israel and around the U.S., across college campuses, and wherever there is news of importance to American Jews.
Make a monthly or one-time gift and support Jewish journalism throughout 5785. The first six months of your monthly gift will be matched for twice the investment in independent Jewish journalism.
— Rukhl Schaechter, Yiddish Editor
