יואל מאַטוועיעוו

במשך פֿון אַ לאַנגער צײַט, האָט דער עולם אין רוסלאַנד זיך גענייטיקט אין אַ הויפּטשטראָמיקן פֿילם, וואָס ווײַזט, אַז ייִדיש איז אַ לעבעדיקע שפּראַך.

די חז״לישע און גערמאַנישע מעשׂיות זענען טיף צונויפֿגעפֿלאָכטן אינעם מיזרח־אייראָפּעיִשן ייִדישן פֿאָלקלאָר.

וויסנשאַפֿטלער זאָגן, אַז אויפֿן פּלאַנעט, וואָס ווערט אַסאָציִיִרט מיט אינטימע באַציִונגען, הערשט אַפֿילו בײַנאַכט אַ געפֿערלעך שלעכטער וועטער.

פֿון איין זײַט האָט ער געשמעקט מיט קאָמוניסטישער פּראָפּאַגאַנדע; פֿון דער צווייטער, האָט ער געהאַט אַ הויכע ליטעראַרישע ווערט.

די עקסטרעמע מיינונגען פֿונעם ספֿרדישן הויפּט־רבֿ אין ישׂראל האָבן צוגעצויגן סײַ הסכּמות, סײַ שאַרפֿע קריטיק מצד דער ישׂראלדיקער פּרעסע.

צוליב דער בריטישער קאָלאָניזאַציע, פֿאַרנעמען גלות און דיסקרימינאַציע פּונקט אַזאַ צענטראַל אָרט אין דער אירלענדישער לעטעראַטור ווי אין דער ייִדישער.

ישׂראלדיקע וויסנשאַפֿטלער האָבן געפֿונען אַן אַנדער גרופּע אורמענטשן, עלטער ווי נעאַנדערטאַלן, וואָס האָט זיך געמישט מיט אונדזערע אָבֿות.

בײַ אַ סך רוסישע ייִדן בלײַבט דער חורבן אַן אינטעגראַלער חלק פֿונעם אַלגעמיינעם מלחמה־זכּרון.