Skip To Content
JEWISH. INDEPENDENT. NONPROFIT.
Yiddish

אָפּרוף אויפֿן אַרטיקל וועגן אַנטי־מאַלאַריע מעדיציןResponse to article about the anti-malaria drug

ווען די רעגירונג איז קעגן דאָקטוירים, אָדער ווען רבנים זענען קעגן אַ רפֿואה, האָבן מיר אַ פֿליכט זיי אויסצופֿײַפֿן.

דער אמעריקאנער פרעזידענט טראמפ ה’ ירום הודו האט מאנטיק דערקלערט פאר די מידיע אז ער גייט נישט לאזן די רפואה פונעם קאראנע זיין טויטליכער פונעם מכה. – דאס הייסט ער פלאנט מבטל זיין די „סאציאלע פארווייטערונג איינע פון אנדערן‟ גזירה וואס שנעלער. ער האט דערמיט געוואלט בארואיגן די עקאנאמישע אינווערסטירער זיי זאלן אויפהערן ארויסצושלעפן זייערע אינוועסטירונגען פון די מארקעט. דאס האט טאקע געהאט דעם ריכטיגען עפעקט. דער סטאק מארקעט האט זיך געהויבן דינסטיק אינדערפרי אויף זיין פארזיכערונג פאר’ן פאלק. 

מיר דארפן מתפלל זיין בשלומה של מלכות איבערהויפט אין אזא שווערע מגיפה ווען דער מלאך המוות הרגעט יעדע סעקונדע נאך און נאך מענטשן. דער מאקעווער רב און אברומי קאהן, דער מוהל, זענען היינט צופרי געשטארבן פלוצלינג שאפראנער רב דארף גרויס רחמי שמים מען האט ארום געשיקט מעסעזדשעס צו מתפלל זיין ער איז דער נאנטסטער תלמיד צום סאטמאר רב רבינו הקדוש בעל ויואל משה מסאטמאר זי”ע – און איז גאר אינג. הקיצור דארפן מיר זיך זיכער איינבעטן ביי הקב”ה פאר די זיכערקייט פון די רעגירונג איצט. אבער נישט ווען דער רעגירונג איז קעגן דאקטוירים פונקט אזוי ווי רבנים זענען קעגן רפואה האבן מיר א פליכט זיי אנצופייפן. אזוי אויך מוזן מיר גיין אנטקעגן די רעגירונג ווען זיי גייען אנטקעגן רפואה. 

טראמפ האלט אין איין דערקלערן אז דער אנטי-מאלעריע מעדיצין וואס ווערט גערופן „קלארקוויין‟, א כעמישע באשטאנדטייל וואס דער עף. די. עי. האט גוטגעהייסן פאר דאקטוירים צו באנוצען צו היילן „מאלעריע‟, באווייזט וואונדער פאר קאראנע. תיכף ומיד האט דער עף. די. עי. געווארענט דעם אמעריקאנער פאלק אז פילע טעסטס וואס מען האט דורכגעפירט שוין אין כינע אויף קאראנע האט דערהרגעט די מענטשן וואס האבן אנטייל גענומען אין די טעסטס, טאר מען דאס נישט נוצן איצט פאר קאראנע. אבער טראמפ’ס מידיע סטעיטמענטס ווערן מער אויפגעכאפט ווי אלע דאקטוירים ווייל ער איז געווען א שוי שפילער איידער ער איז געלאפן פאר פרעזידענט; די דאקטוירים’ס ווארענונגען פאלן אויף טויבע אויערן. 

יא עס זענען דא איצט דאקטוירים וואס געבן דאס פאר שטערבליך קראנקע פון קאראנע ווייל זיי האבן נישט וואס צו פארלירן. און עס העלפט טאקע אויך צוליב דער „פלאסיבא‟ עפעקט. פלאסיבא איז א מעדיצינישער טערמין וואס קומט פונעם שורש ווארט „פלעזשור‟ אין ענגליש; אז דער פאציענט ווערט בארואיגט און ער היילט זיך אליינס אויס. אבער דאס דארף ווערן גענוצט בלויז אונטער די שטרענגע אויפזוכט פון א דאקטער; נישט חלילה אליינס דאס נעמען אויף די אייגענע האנט. 

מענטשן וואס ליידן שוין פונעם קאראנאוויירוס, אן זיי קענען נישט אויסהאלטן, מאכן זיי משוגע דעם פארמעסי, טענהנדיק אז „דער פרעזידענט האט דאך געזאגט אז דאס היילט! און מיין פעטער (אדער זיידע, באבע אדער מומע) האבן דאס גענומען און זיי האבן זיך אויסגעהיילט.‟ זאל מען אבער וויסן אז דאקטוירים זאגן אז מער מענטשן זענען געשטארבן ווי זיך געהיילט דערפון. 

אז א רב פסק’נט צו דאווענען מיט א מנין אין די טעג דארף מען אים פארשרייען אלס רוצח. אזוי אויך זאלט איר וויסן אז דער פרעזידענט האט א דין ווי א רוצח! נאר א דאקטער קען זאגן וויאזוי צו לעבן. וועגן אלע אנדערע וואס מישן זיך אריין, אנדערש פון א דאקטער, איז דאס זיכער א משל פון א דין רודף!  

Dive In

    Republish This Story

    Please read before republishing

    We’re happy to make this story available to republish for free, unless it originated with JTA, Haaretz or another publication (as indicated on the article) and as long as you follow our guidelines. You must credit the Forward, retain our pixel and preserve our canonical link in Google search.  See our full guidelines for more information, and this guide for detail about canonical URLs.

    To republish, copy the HTML by clicking on the yellow button to the right; it includes our tracking pixel, all paragraph styles and hyperlinks, the author byline and credit to the Forward. It does not include images; to avoid copyright violations, you must add them manually, following our guidelines. Please email us at [email protected], subject line “republish,” with any questions or to let us know what stories you’re picking up.

    We don't support Internet Explorer

    Please use Chrome, Safari, Firefox, or Edge to view this site.