Skip To Content
JEWISH. INDEPENDENT. NONPROFIT.
Yiddish

„קיינער האָט נישט געטראַכט אַז סע גייט זײַן פֿינצטער ווי נאַכט‟“No one knew that all would turn dark as the night”

דער לידער־שרײַבער מאָטי אילאָוויץ קוקט צוריק אויף די ביטערע געשעענישן פֿונעם יאָר תּש״פּ

דער געניטער לידער־שרײַבער און זינגער מוטי אילאָוויץ האָט די וואָך פּובליקירט אַ ליד וואָס ער האָט אָנגעשריבן, קוקנדיק צוריק אויפֿן שווערן יאָר וואָס ענדיקט זיך איצט — תּש״פּ, 5780. דאָס ליד הייסט טאַקע, פּראָסט און פּשוט, „תּש״פּ‟.

רעדנדיק דירעקט צום יאָר ווי ס׳וואָלט געווען אַ בשׂר־ודם, רעכנט ער אויס אַלע אומגליקן וואָס דאָס יאָר האָט געבראַכט — די מגפֿה, דעם ראַסיזם און אַנטיסעמיטיזם וואָס האָט זיך אַזוי גיך פֿאַרשפּרייט, די שׂריפֿות, די הפֿקרות, אאַז״וו, גראַמענדיק געניט די ווערטער .

„תּש״פּ‟ קלינגט, פֿון איין זײַט, ווי אַ מאָדערנער נוסח פֿונעם קלאָגליד, אַ ווייגעשרײ, אויפֿן סטיל פֿונעם תּנכישן פּאָעט, ירמיהו הנבֿיא. פֿון דער צווייטער זײַט, דערמאָנט עס אויך אַ ביסל אין די גראַמענדיקע קאָמענטאַרן פֿון די נײַעס, וואָס „דער גראַממײַסטער‟, צבֿי סקולער, פֿלעגט רעציטירן אויף דער פֿאָרווערטס־ראַדיאָ סטאַנציע WEVD ווי, למשל, זײַן קאָמענטאַר וועגן פּרעזידענט ריטשאַרד ניקסאָן און דעם וואָטערגייט־סקאַנדאַל אילאָוויץ ענדיקט דאָס ליד מיט אַ האָפֿענונג אַז דאָס קומעדיקע יאָר זאָל זײַן אַ סך רויִקער, אַ יאָר פֿון שלום און מנוחה.

A message from our CEO & publisher Rachel Fishman Feddersen

I hope you appreciated this article. Before you move on, I wanted to ask you to support the Forward’s award-winning journalism during our High Holiday Monthly Donor Drive.

If you’ve turned to the Forward in the past 12 months to better understand the world around you, we hope you will support us with a gift now. Your support has a direct impact, giving us the resources we need to report from Israel and around the U.S., across college campuses, and wherever there is news of importance to American Jews.

Make a monthly or one-time gift and support Jewish journalism throughout 5785. The first six months of your monthly gift will be matched for twice the investment in independent Jewish journalism. 

—  Rukhl Schaechter, Yiddish Editor

Join our mission to tell the Jewish story fully and fairly.

Dive In

    Republish This Story

    Please read before republishing

    We’re happy to make this story available to republish for free, unless it originated with JTA, Haaretz or another publication (as indicated on the article) and as long as you follow our guidelines. You must credit the Forward, retain our pixel and preserve our canonical link in Google search.  See our full guidelines for more information, and this guide for detail about canonical URLs.

    To republish, copy the HTML by clicking on the yellow button to the right; it includes our tracking pixel, all paragraph styles and hyperlinks, the author byline and credit to the Forward. It does not include images; to avoid copyright violations, you must add them manually, following our guidelines. Please email us at [email protected], subject line “republish,” with any questions or to let us know what stories you’re picking up.

    We don't support Internet Explorer

    Please use Chrome, Safari, Firefox, or Edge to view this site.