„קיינער האָט נישט געטראַכט אַז סע גייט זײַן פֿינצטער ווי נאַכט‟“No one knew that all would turn dark as the night”
דער לידער־שרײַבער מאָטי אילאָוויץ קוקט צוריק אויף די ביטערע געשעענישן פֿונעם יאָר תּש״פּ
דער געניטער לידער־שרײַבער און זינגער מוטי אילאָוויץ האָט די וואָך פּובליקירט אַ ליד וואָס ער האָט אָנגעשריבן, קוקנדיק צוריק אויפֿן שווערן יאָר וואָס ענדיקט זיך איצט — תּש״פּ, 5780. דאָס ליד הייסט טאַקע, פּראָסט און פּשוט, „תּש״פּ‟.
רעדנדיק דירעקט צום יאָר ווי ס׳וואָלט געווען אַ בשׂר־ודם, רעכנט ער אויס אַלע אומגליקן וואָס דאָס יאָר האָט געבראַכט — די מגפֿה, דעם ראַסיזם און אַנטיסעמיטיזם וואָס האָט זיך אַזוי גיך פֿאַרשפּרייט, די שׂריפֿות, די הפֿקרות, אאַז״וו, גראַמענדיק געניט די ווערטער .
„תּש״פּ‟ קלינגט, פֿון איין זײַט, ווי אַ מאָדערנער נוסח פֿונעם קלאָגליד, אַ ווייגעשרײ, אויפֿן סטיל פֿונעם תּנכישן פּאָעט, ירמיהו הנבֿיא. פֿון דער צווייטער זײַט, דערמאָנט עס אויך אַ ביסל אין די גראַמענדיקע קאָמענטאַרן פֿון די נײַעס, וואָס „דער גראַממײַסטער‟, צבֿי סקולער, פֿלעגט רעציטירן אויף דער פֿאָרווערטס־ראַדיאָ סטאַנציע WEVD ווי, למשל, זײַן קאָמענטאַר וועגן פּרעזידענט ריטשאַרד ניקסאָן און דעם וואָטערגייט־סקאַנדאַל אילאָוויץ ענדיקט דאָס ליד מיט אַ האָפֿענונג אַז דאָס קומעדיקע יאָר זאָל זײַן אַ סך רויִקער, אַ יאָר פֿון שלום און מנוחה.
A message from our CEO & publisher Rachel Fishman Feddersen
I hope you appreciated this article. Before you move on, I wanted to ask you to support the Forward’s award-winning journalism during our High Holiday Monthly Donor Drive.
If you’ve turned to the Forward in the past 12 months to better understand the world around you, we hope you will support us with a gift now. Your support has a direct impact, giving us the resources we need to report from Israel and around the U.S., across college campuses, and wherever there is news of importance to American Jews.
Make a monthly or one-time gift and support Jewish journalism throughout 5785. The first six months of your monthly gift will be matched for twice the investment in independent Jewish journalism.
— Rukhl Schaechter, Yiddish Editor