„קיינער האָט נישט געטראַכט אַז סע גייט זײַן פֿינצטער ווי נאַכט‟“No one knew that all would turn dark as the night”
דער לידער־שרײַבער מאָטי אילאָוויץ קוקט צוריק אויף די ביטערע געשעענישן פֿונעם יאָר תּש״פּ
דער געניטער לידער־שרײַבער און זינגער מוטי אילאָוויץ האָט די וואָך פּובליקירט אַ ליד וואָס ער האָט אָנגעשריבן, קוקנדיק צוריק אויפֿן שווערן יאָר וואָס ענדיקט זיך איצט — תּש״פּ, 5780. דאָס ליד הייסט טאַקע, פּראָסט און פּשוט, „תּש״פּ‟.
רעדנדיק דירעקט צום יאָר ווי ס׳וואָלט געווען אַ בשׂר־ודם, רעכנט ער אויס אַלע אומגליקן וואָס דאָס יאָר האָט געבראַכט — די מגפֿה, דעם ראַסיזם און אַנטיסעמיטיזם וואָס האָט זיך אַזוי גיך פֿאַרשפּרייט, די שׂריפֿות, די הפֿקרות, אאַז״וו, גראַמענדיק געניט די ווערטער .
„תּש״פּ‟ קלינגט, פֿון איין זײַט, ווי אַ מאָדערנער נוסח פֿונעם קלאָגליד, אַ ווייגעשרײ, אויפֿן סטיל פֿונעם תּנכישן פּאָעט, ירמיהו הנבֿיא. פֿון דער צווייטער זײַט, דערמאָנט עס אויך אַ ביסל אין די גראַמענדיקע קאָמענטאַרן פֿון די נײַעס, וואָס „דער גראַממײַסטער‟, צבֿי סקולער, פֿלעגט רעציטירן אויף דער פֿאָרווערטס־ראַדיאָ סטאַנציע WEVD ווי, למשל, זײַן קאָמענטאַר וועגן פּרעזידענט ריטשאַרד ניקסאָן און דעם וואָטערגייט־סקאַנדאַל אילאָוויץ ענדיקט דאָס ליד מיט אַ האָפֿענונג אַז דאָס קומעדיקע יאָר זאָל זײַן אַ סך רויִקער, אַ יאָר פֿון שלום און מנוחה.
A message from Forverts editor Rukhl Schaechter
I hope you appreciated this article. Before you move on, I wanted to ask you to support the Forverts' 127-year legacy — and its bright future.
In the past, the goal of the Forverts was to Americanize its readers, to encourage them to learn English well and to acculturate to American society. Today, our goal is the reverse: to acquaint readers — especially those with Eastern European roots — with their Jewish cultural heritage, through the Yiddish language, literature, recipes and songs.
Our daily Yiddish content brings you new and creative ways to engage with this vibrant, living language, including Yiddish Wordle, Word of the Day videos, Yiddish cooking demos, new music, poetry and so much more.
— Rukhl Schaechter, Yiddish Editor