רעפֿעראַט: דאָס ייִדיש־לשון פֿון הרבֿ חיים יצחק בונין, פֿאָרשער פֿון חב״ד־חסידותLecture: The Yiddish used by Rabbi Chaim Yitzchak Bunin, researcher of Chabad Hasidism
מאַרק שאַגאַל, „אין שול”, 1920 Courtesy of B. Aronson, “Hayntsaytike yidishe grafik”
דאָנערשטיק, דעם 24סטן נאָוועמבער, וועט פֿיליפּ שוואַרץ, אַ דאָקטאָראַנט פֿון ייִדיש־שטודיעס בײַ דער פּױלישער װיסנשאַפֿט־אַקאַדעמיע אין װאַרשע, אָפּהאַלטן אַ רעפֿעראַט אינעם בר־אילן אוניווערסיטעט וועגן דעם חב״דישן ייִדיש וואָס מע האָט גערעדט אין מיזרח־אייראָפּע.
די לעקציע, וואָס הייסט „די געאָפּאָעטיק פֿונעם חב״דישן ייִדיש: צווישן רײַסן און פּוילן“, וועט געפֿירט ווערן אויף ייִדיש און וועט פֿאָרקומען פֿון 12:00 ביז 13:30 אויפֿן דריטן שטאָק פֿונעם בנין מדעי יהדות 410 אינעם בר־אילן אוניווערסיטעט, רמת־גן.
אַ רעקאָרדירונג פֿון דער לעקציע וועט פֿאַרעפֿנטלעכט ווערן עטלעכע טעג נאָכן רעפֿעראַט אױפֿן פֿײסבוק־זײַטל פון דער „שנײַדערמאַן־קאַטעדרע פֿאַר ייִדישער קולטור און חסידיזם“. כּדי צו זען דערגיין צי די רעקאָרדירונג איז שוין גרייט, גיט אַ קוועטש דאָ.
אין זײַן לעקציע וועט שוואַרץ פֿאָקוסירן אויף חיים יצחק בונין (1875 ־ 1943), אַ פֿאָרשער פֿון חב״ד־חסידות אין פּוילן צווישן די צוויי וועלט־מלחמות, וואָס האָט האָט געשריבן בעיקר אױף העברעיִש, נאָר אױך אַרױסגעגעבן עטלעכע דערציילונגען אויף ייִדיש, אַרײַנגערעכנט דער זאַמלונג מעשׂיות, „חב״דיש“ (לאָדזש, 1938).
אויפֿן סמך פֿון דער פֿאָרשאַרבעט פֿון יונתן מאיר וועט שוואַרץ דיסקוטירן פֿאַר וואָס בונין איז אַריבער אויף ייִדיש, און צי דאָס איז אפֿשר געווען צוליב זײַן קאָלאַבאָראַציע מיטן ליובאַוויטשער רבין, יוסף־יצחק שניאורסאָן. ער וועט אויך געבן דוגמאָות פֿון בונינס לשון וואָס איז געווען אָנגעפּיקעוועט מיט ווערטער און אויסדרוקן סײַ פֿונעם ווײַסרוסישן דיאַלעקט, סײַ פֿון די ליובאַוויטשער און אַנדערע תּלמידי־חכמים.
במשך פֿון די פֿאַרגאַנגענע צוויי יאָר האָט דער פֿאָרווערטס אַרויסגעלאָזט אַ צאָל ייִדישע אַרטיקלען פֿון שוואַרצן ווי, למשל, „איסלאַם, מחמד און מוסולמענער אין דער ייִדישער פּאָעזיע“ און „אלישע ראָדין – אַ פּאָעט אַ מורד־במלכות װאָס איז געגאַנגען אױף קידוש־הלשון“ — אַרטיקלען וואָס האָבן צוגעצויגן אַ סך לייענער.
A message from Forverts editor Rukhl Schaechter
I hope you appreciated this article. Before you move on, I wanted to ask you to support the Forverts' 127-year legacy — and its bright future.
In the past, the goal of the Forverts was to Americanize its readers, to encourage them to learn English well and to acculturate to American society. Today, our goal is the reverse: to acquaint readers — especially those with Eastern European roots — with their Jewish cultural heritage, through the Yiddish language, literature, recipes and songs.
Our daily Yiddish content brings you new and creative ways to engage with this vibrant, living language, including Yiddish Wordle, Word of the Day videos, Yiddish cooking demos, new music, poetry and so much more.
— Rukhl Schaechter, Yiddish Editor
