יואל מאַטוועיעוו

הגם מע קען טענהן אַז דאָס פֿאָרשן “יו־עף־אָס” איז אַ נאַרישקייט, זענען שטודיעס פֿון נאַרישקייטן דווקא אַ חשובֿע וויסנשאַפֿט.

דאָס ליד איז איבערגעזעצט פֿון אַ פּאָפּולער רוסיש ליד, „האָפֿענונג‟, געשאַפֿן אין 1971 אָבער וואָס מע שפּילט נאָך אָפֿט אויף דער רוסישער ראַדיאָ.

די בערך 400 אינטערוויוען וואָס דער פֿאָרשער דוד כּ״ץ האָט אַרויפֿגעשטעלט זענען בלויז דער אָנהייב, זאָגט ער.

דאָס ליד, „אין אַ קליין שטיבעלע“, איז פֿונעם 1922־מיוזיקל, „דער רבי האָט געהייסן פֿריילעך זײַן‟.

דער פּאָעט זוכט אַן עצה אויף דער פֿראַגע, וואָס קאָנען די שארית־הפּליטה טאָן מיטן גוואַלדיקן חושך אין זייערע נשמות?

דער ליובאַוויטשער רבי האָט געגלייבט אַז ווען מע זאָגט דבֿרי־קדושה אויף ייִדיש, ווערט זי במילא אַ הייליקע שפּראַך.

אין זײַנע דרשות באַרירט דער רבֿ אַ ברייטע ריי טעמעס, אַרײַנגערעכנט פּסיכאָלאָגיע, פֿילאָסאָפֿיע און קבלה.

אָפֿט מאָל מאַכן ליטוואַקעס חוזק פֿון די רומענישע ייִדן אָבער לעבעדעוו, אַליין אַ ליטוואַק, באַשרײַבט רומעניע ווי אַ סימבאָל פֿון אַ מין אוטאָפּיע.