Skip To Content
JEWISH. INDEPENDENT. NONPROFIT.
Yiddish

ווידעאָ: אַ ייִדיש ליד וועגן שוועדנס קאָלאַבאָראַציע מיט די דײַטשןWATCH: A Yiddish song about Sweden’s collaboration with the Nazis

לויִזאַ לינס „אַמאָל איז געווען אַ מעשׂה“ פֿאַררופֿט זיך אויף אַ פֿאָלקסליד אָבער דערציילט גאָר אַן אַנדער געשיכטע.

די וואָך האָט דזשאָו באַוער, אַן אַמעריקאַנער זשורנאַליסט וואָס וווינט אין דײַטשלאַנד און שרײַבט אָפֿט וועגן ייִדישע טעמעס, פֿאַרעפֿנטלעכט אַן איבערזיכט פֿון דער הײַנטיקער ייִדישער מוזיק.

צווישן די זינגער וואָס ער דערמאָנט אינעם אַרטיקל איז געווען לויִזאַ לין, אַ נאָמען וואָס איז מיר ניט געווען באַקאַנט. לין וווינט אין מאַלמע, שוועדן, וווּ עס געפֿינען זיך אַ סך פּוילישע ייִדן און איר מוזיק איז שטאַרק באַווירקט פֿון זייערע איבערלעבונגען. אין 2018 האָט זי אַרויסגעלאָזט אַ מוזיק־ווידעאָ פֿאַר אַ ייִדישן ליד, „אַ מאָל איז געווען אַ מעשׂה“, וואָס פֿאַררופֿט זיך אויפֿן באַקאַנטן פֿאָלקסליד אָבער דערציילט גאָר אַן אַנדער געשיכטע — די שוועדישע קאָלאַבאָראַציע מיט נאַצי־דײַטשלאַנד.

כאָטש שוועדן איז אָפֿיציעל געבליבן נייטראַל בשעת דער מלחמה און אַ פּאָר טויזנט ייִדן האָבן פֿון 1941 ביז 1944 זיך געראַטעוועט דאָרטן, האָט די שוועדישע רעגירונג אויך מיטגעאַרבעט מיט די דײַטשן. מע האָט געלאָזט די דײַטשישע סאָלדאַטן פֿאָרן מיט די שוועדישע באַנען און זיי פֿאַרקויפֿט אײַזנאַרץ, מיט וועלכן מע האָט פֿאַבריצירט וואָפֿנס.

דאָס ליד, מיט ווערטער פֿונעם זשורנאַליסט, סאַלאָמאָן שולמאַן, דערמאָנט טאַקע יענעם שוועדישן אײַזן, „וואָס האָט אונדז געריכט אין קבֿר“.

Dive In

    Republish This Story

    Please read before republishing

    We’re happy to make this story available to republish for free, unless it originated with JTA, Haaretz or another publication (as indicated on the article) and as long as you follow our guidelines. You must credit the Forward, retain our pixel and preserve our canonical link in Google search.  See our full guidelines for more information, and this guide for detail about canonical URLs.

    To republish, copy the HTML by clicking on the yellow button to the right; it includes our tracking pixel, all paragraph styles and hyperlinks, the author byline and credit to the Forward. It does not include images; to avoid copyright violations, you must add them manually, following our guidelines. Please email us at [email protected], subject line “republish,” with any questions or to let us know what stories you’re picking up.

    We don't support Internet Explorer

    Please use Chrome, Safari, Firefox, or Edge to view this site.