ווידעאָ: באַקענט זיך מיט אַ שוסטער אין בעלאַרוס און אַנדערע געבוירענע ייִדיש־רעדערVIDEO: Meet a shoemaker in Belarus and other native Yiddish speakers
דער שוסטער יאַנקל פּעלקין בײַ דער אַרבעט אין זײַן שטוב אין גלובאָק Courtesy of Lithuanian Yiddish Video Archive (LYVA)
אין אַ וווּנדערלעכן דאָקומענטאַר־פֿילם דורכגעפֿירט אין גאַנצן אויף ייִדיש, באַקענען מיר זיך מיט זעקס עלטערע ייִדן אין בעלאַרוס, אַרײַנגערעכנט אַ שוסטער, אַ שנײַדער און אַ שמיד.
דער 90־מינוטיקער פֿילם, „דער סוף פֿונעם וועג“, באַשטייט פֿון אַ ריי אינטערוויוען דורכגעפֿירט דורכן ייִדישן לינגוויסט דוד כּ״ץ, וואָס דער ליטווישער פֿילמאָגראַף סאַוליוס בערזיניס האָט געקירצט און צונויפֿגעשטיקעוועט ווי אַ דאָקומענטאַר־פֿילם און אַרויסגעלאָזט אין 1998. פֿאַראַיאָרן האָט מען דעם פֿילם אַרויפֿגעשטעלט אויף יוטוב, וואָס דערמעגלעכט מענטשן איבער דער וועלט צו הערן אַן עכטן ליטווישן ייִדיש ווי אַזוי מע האָט עס גערעדט הונדערטער יאָרן לאַנג, ביז די דײַטשן און זייערע קאָלאַבאָראַטאָרן האָבן דאָרט שיִער נישט פֿאַרטיליקט די אָרטיקע ייִדישע באַפֿעלקערונג.
דער פֿילם איז אַ טייל פֿונעם ליטוויש־ייִדישן ווידעאָ־אַרכיוו.
אינעם פֿילם זעען מיר ווי דער שוסטער יאַנקל פּעלקין אַרבעט אינעם וואַרשטאַט וואָס ער האָט אויפֿגעשטעלט אין זײַן שטוב אין גלובאָק, און ווי דער פֿרומער שנײַדער אַבֿרהם יעקבֿ פּעלקין פּאַסט אויף אויף די חיות אין זײַן גאָרטן. מיר באַקענען זיך מיט ליבע קרעניטשנע, דער סעקולאַריסטישער, פּראָ־סאָוועטישער (אָבער אַנטי־סטאַליניסטישער) געוועזענער פּאַרטיזאַנקע אינעם שטעטל מיר, וואָס האָט שפּעטער געהאַט אַ טראַגישן סוף. נאָך דעם וואָס זי איז אין די 1990ער געבראַכט געוואָרן קיין לאָנדאָן צו זאָגן עדות אין אַ מישפּט פֿון מלחמה־פֿאַרברעכנס, איז זי מיט אַ יאָר שפּעטער ברוטאַל דערמאָרדעט געוואָרן; דעם מערדער האָט מען קיין מאָל נישט געפֿונען.
אַנדערע ייִדן וואָס מע אינטערוויויִרט אינעם פֿילם: מאירקע סטאָלער, אַ שמיד אין ראָדין, וואָס איז אויך געווען אַ פּאַרטיזאַנער. כאָטש ער האַלט זיך פֿאַר אַ סעקולערן ייִד דערמאָנט ער מיט וואַרעמקייט דעם חפֿץ־חיים און די לעגענדאַרע ראָדינער ישיבֿה; דער ייִדישער שרײַבער הירש רעלעס, וואָס מע האָט צוליב דעם פֿילם געבראַכט פֿון זײַן קליינער דירה אין מינסק צו אַ שטוב אויף דאַטשע, לעבן לידע; יוסף קאַנטאַראָוויטש, וואָס זינגט אַ פֿאַר־מלחמהדיקן נוסח פֿון „התּקווה“ מיט דער אַשכּנזישער הבֿרה.
A message from our CEO & publisher Rachel Fishman Feddersen
I hope you appreciated this article. Before you move on, I wanted to ask you to support the Forward’s award-winning journalism during our High Holiday Monthly Donor Drive.
If you’ve turned to the Forward in the past 12 months to better understand the world around you, we hope you will support us with a gift now. Your support has a direct impact, giving us the resources we need to report from Israel and around the U.S., across college campuses, and wherever there is news of importance to American Jews.
Make a monthly or one-time gift and support Jewish journalism throughout 5785. The first six months of your monthly gift will be matched for twice the investment in independent Jewish journalism.
— Rukhl Schaechter, Yiddish Editor
