Photo by Hansons Auctioneers

If you read the articles and don’t know a word, just click on it and the translation appears. You’ll also find the link to the article in English after each news brief.

Listen to the report here:

Yiddish Brief

A bissel of all things Yiddish: music, cooking, books and more.

Terms(Required)

I agree to the Forward's Terms of Service and Privacy Policy

Email(Required)

הערט דעם אוידיאָ דאָ:

אַ זעלטענער סידור פֿונעם יאָר 1757 איז לעצטנס פֿאַרקויפֿט געוואָרן אין ענגלאַנד פֿאַר 57,000 פֿונט — פֿינעף מאָל העכער ווי דער אָפּשאַץ־פּרײַז. די פֿאַרקויפֿער זענען געווען צוויי פּענסיאָנירטע לערער, סוזען און מאַרטין ווילסאָן פֿון קומבריע, צפֿון־ענגלאַנד.

לויט אַן אויפֿשריפֿט אינעם בוך, זעט אויס אַז דער סידור האָט אַ מאָל באַלאַנגט צום אייניקל פֿונעם חשובֿן דײַטשן רבֿ און תּלמודיסט יעקבֿ עמדען (1697־1776).

דאָס פּאָרפֿאָלק איז געקומען צום ליציטאַציע־הויז „האַנסאָנס“ כּדי צו הערן זײַן אָפּשאַצונג פֿון אַ בוך זייערס פֿון האַרי פּאָטער. אין איין וועגס האָבן זיי מיטגעבראַכט דעם סידור, וואָס האָט אַ מאָל באַלאַנגט צו סוזענס פֿעטער אין אַמסטערדאַם, און האָבן געפֿרעגט צי ס׳איז עפּעס ווערט. אַן עקספּערט און אַ צווייטער קונה האָבן שטאַרק געלויבט דאָס געפֿינס. „האַנסאָנס“ האָט באַשלאָסן עס צו ליציטירן פֿאַר צווישן 5,000 און 10,000 פֿונט, אָבער דער אינטערעס איז געווען אַזוי שטאַרק אַז צום סוף האָט מען עס פֿאַרקויפֿט פֿאַר 57,000 פֿונט.

•

די פֿאַרגאַנגענע וואָך האָט מען אין פּאָרטאָ, פּאָרטוגאַל אויפֿגעדעקט אַ דענקמאָל לזכּרון די ייִדן וואָס זענען דערהרגעט אָדער פֿאַרטריבן געוואָרן דורך דער פּאָרטוגעזישער אינקוויזיציע פֿון 1536 ביז 1821. ניצנדיק דאָקומענטן וואָס זענען לעצטנס דיגיטאַליזירט געוואָרן, האָט מען אַנטדעקט אַז עס זענען פֿאַרמישפּט געוואָרן 842 ייִדן צווישן 10 און 110 יאָר אַלט.

דער דענקמאָל, וואָס איז דעדיקירט געוואָרן אינעם אייראָפּעיִשן טאָג פֿון דער ייִדישער קולטור, געפֿינט זיך אויף דער דרויסנדיקער וואַנט פֿון דער שטאָטס ייִדישן מוזיי. לעבן יעדן נאָמען שטייט די דאַטע פֿונעם אויטאָדאַפֿע — דער צערעמאָניע ווען דער ייִד איז פֿאַרמישפּט געוואָרן.

דערווײַל האָט די אָרטיקע קהילה אָנגעשטעלט היסטאָריקער זיך צו דערוויסן מער וועגן די 842 מענטשן וואָס געפֿינען זיך אויף דער רשימה און מע האָט בדעה איבעראַיאָר אַרויסצוגעבן אַ בוך וועגן זייערע געשיכטעס.

A message from our Publisher & CEO Rachel Fishman Feddersen

I hope you appreciated this article. Before you go, I’d like to ask you to please support the Forward’s award-winning, nonprofit journalism during this critical time.

This year, we have stood together in strength and sorrow. Our Forward team has worked around the clock to help you find clarity amid the chaos.

At a time when other newsrooms are closing or cutting back, the Forward has removed its paywall and invested additional resources to report on the ground from Israel and around the U.S. on the impact of the war, rising antisemitism and polarized discourse.

Readers like you make it all possible. Support our work by becoming a Forward Member and connect with our journalism and your community.

—  Rachel Fishman Feddersen, Publisher and CEO

Join our mission to tell the Jewish story fully and fairly.

$36 $500

$120 $180 Other amount