ווידעאָ: ייִדישער אַנימאַציע־פֿילם: דער כעלעמער גולםWATCH: Yiddish Cartoon: The Golem of Chelm
זעט וואָס ס׳געשעט ווען דער כעלעמער בעל־שם רבי אליהו שאַפֿט אַ גולם
Image by Cztery Strony Bajek
אַ סך עלטערן, וואָס פּרובירן אויפֿצוהאָדעווען זייערע קינדער אויף ייִדיש באַקלאָגן זיך, אַז עס פֿעלן זיי שטאַרק אויס אַנימאַציע־פֿילמען און אַנדערע טעלעוויזיע־פּראָגראַמען פֿאַר קינדער אויף מאַמע־לשון.
עס איז דאָ איין סעריע פֿון שוועדן, וואָס ווערט אונטערגערעדט (בלע״ז: dubbed) אויף ייִדיש אָבער די סיפּורי־מעשׂיות האָבן ניט קיין שום שײַכות צו דער ייִדישער קולטור אָדער געשיכטע. צום באַדויערן זענען אויך פֿאַראַן בלויז זעקס אָדער זיבן פֿון זיי.
איינער פֿון די איינציקע גאָר־געלונגענע אַנימאַציע־פֿילמען אויף ייִדיש איז געשאַפֿן געוואָרן דורך די פּוילישע אַנימאַטאָרן מאַרצין קאָזשלינסקי און מאַרטינאַ מאַיעווסקאַ. ער דערציילט וועגן דעם כעלעמער בעל־שם רבי אליהו און וואָס עס איז געשען נאָך דעם, וואָס ער האָט באַשאַפֿן אַ גולם.
דער פֿילם, וואָס מע האָט פּראָדוצירט ווי אַ טייל פֿון אַ סעריע אַנימירטע פֿאָלקס־מעשׂיות אין אַ ריי שפּראַכן, איז אונטערגעשטיצט געוואָרן דורך דער פּוילישער, אַמעריקאַנער און ישׂראלדיקער רעגירונג. מע האָט אַרויסגעלאָזט דעם פֿילם אין פֿיר נוסחאָות, מיט דער נאַראַציע פֿאָרגעלייענט אויף ייִדיש, פּויליש, ענגליש און העברעיִש. אויף ייִדיש און העברעיִש לייענט קאָבי ווײַצנער ז׳׳ל פֿאָר דעם טעקסט. כּדי צו קאָנטראָלירן, אַז די מעשׂה איז אויטענטיש פֿון אַ קולטורעלן שטאַנדפּונקט האָט אַ וואַרשעווער רבֿ, יואל־חיים נאָוויצקי, איבערגעקוקט דעם פֿילם.
צווישן די אַנדערע אַנימאַציע־פֿילמען מיט לעגענדעס פֿון פֿאַרשידענע קולטורן איז דאָ איינער מיט אַ שײַכות צו די ייִדן: אַ פֿילם וועגן אַ וווּנדער־פֿערד פֿונעם פֿירשט וויטאָלד. מע האָט דעם פֿילם געשאַפֿן אויף דער טערקישער שפּראַך, וואָס עס רעדן די מיזרח־אייראָפּישע קראָים.
