ייִדישע ראַדיאָ־פּראָגראַם מערקט אָפּ 75 יאָר זינט דער באַפֿרײַונג פֿון אוישוויץYiddish radio show commemorates 75th anniversary of Auschwitz’s liberation
דרײַ ייִדן וואָס האָבן איבערגעלעבט דעם טרויעריק־באַרימטן לאַגער גיבן איבער זייערע זכרונות.
![Auschwitz Gate](https://images.forwardcdn.com/image/970x/center/images/cropped/screen-shot-2020-01-23-at-122402-pm-1579800310.png)
Image by Getty Images
די וואָך איז געוואָרן 75 יאָר זינט די סאָוועטן האָבן באַפֿרײַט אוישוויץ. כּדי צו באַערן די קרבנות פֿונעם חורבן און די וואָס האָבן איבערגעלעבט דעם נאַצישן גיהנום, האָבן אַ צאָל פּרעזידענטן, פּרעמיערן און דיפּלאָמאַטן פֿון צענדליקער לענדער זיך פֿאַרזאַמלט אויף אַ צערעמאָניע בײַם „יד־ושם‟ אין ירושלים. דערצו וועלן 200 ייִדן וואָס האָבן איבערגעלעבט אוישוויץ און אַנדערע לאַגערן דעם 27סטן יאַנואַר זיך באַטייליקן אין אַ צערעמאָניע אינעם אוישוויצער מוזיי, פֿאַרן טרויעריק־באַרימטן טויער מיטן אויפֿשריפֿט „אַרבעט מאַכט פֿרײַ‟.
איינער פֿון די ייִדן וואָס פֿאָרט אויף דער צערעמאָניע, דוד לענגאַ, האָט די וואָך גערעדט אויף דער באָסטאָנער ייִדישער ראַדיאָ־פּראָגראַם „דאָס ייִדישע קול‟ וועגן זײַן לעבן און פֿאַר וואָס ער האָט באַשלאָסן צו פֿאָרן קיין אוישוויץ בכלל. אַ צווייטע לעבן־געבליבענע פֿון אוישוויץ מאַרטעלע פֿרידמאַן, האָט אויף דעם ספּעציעלן קאַפּיטל פֿון „דעם ייִדישן קול‟ געזונגען אַ ריי לידער וואָס זי האָט זיך געלערנט ווי אַ קינד אין גרױס־קיניאַט. צוזאַמען מיט די צוויי אינטערוויוען האָט מען אויך טראַנסמיטירט אַן אינטערוויו מיט ישׂראל אַרבײַטער, וואָס האָט אין 2005 גערעדט אויף דער ראַדיאָ־פּראָגראַם וועגן זײַנע איבערלעבונגען אינעם טרויעריק־באַרימטן לאַגער און זײַנע זכרונות פֿון דער באַפֿרײַונג.
כּדי זיך צוצוהערן צו דער פּראָגראַם, קוועטשט דאָ.
פּונקט אַזוי ווי מיט אַמערקיאַנער וועטעראַנען אויף די צעראָמאָניעס פֿאַראַיאָרן אָפּצומערקן 75 יאָר זינט דער אַמעריקאַנער אַרמײ האָט געלאַנדעט אין פֿראַנקרײַך, האַלט מען, אַז דאָס איז מסתּמא דער לעצטער קײַלעכדיקער יובֿל, ווען די מענטשן וואָס זענען אַליין געווען אַן עדות פֿונעם חורבן קענען נאָך זײַן דערבײַ.
A message from Forverts editor Rukhl Schaechter
![](https://forward.com/wp-content/uploads/2024/07/Untitled-design-1-1-673x1024.jpg)
I hope you appreciated this article. Before you move on, I wanted to ask you to support the Forverts' 127-year legacy — and its bright future.
In the past, the goal of the Forverts was to Americanize its readers, to encourage them to learn English well and to acculturate to American society. Today, our goal is the reverse: to acquaint readers — especially those with Eastern European roots — with their Jewish cultural heritage, through the Yiddish language, literature, recipes and songs.
Our daily Yiddish content brings you new and creative ways to engage with this vibrant, living language, including Yiddish Wordle, Word of the Day videos, Yiddish cooking demos, new music, poetry and so much more.
— Rukhl Schaechter, Yiddish Editor